Benligin simartilmasi

Ten kafese benzer. Girenlerin, çýkanlarýn, insanla dostluk edenlerin aldatmasýyla can bedende dikendir. Bu, “Ben senin sýrdaþýn olayým” der. Öbürü “Hayýr, senin akranýn, emsalin benim”der.

Bu der ki: “Varlýk aleminde güzellik fazilet, iyilik ve cömertlik bakýmýndan senin gibi hiçbir kimse yok.” Öbürü der ki: “Ýki cihan da senindir. Bütün canlarýmýz senin canýna tabidir.” O da, halký, kendisinin sarhoþu görünce kibirlenir, elden, avuçtan çýkmaða baþlar. Þeytan onun gibi binlerce kiþiyi ýrmaða atmýþtýr!

Dünyanýn lutfetmesi ve yaltaklanmasý, hoþ bir lokmadýr, ama az ye. Çünkü ateþten bir lokmadýr! Ateþ gizlidir, zevki meydanda. Dumaný sonunda meydana çýkar.

Sen “Ben o medihleri yutar mýyým? O, tamahýndan methediyor. Ben, onu anlarým” deme! Seni metheden, halk içinde aleyhinde bulunursa onun tesiriyle gönlün, günlerce yanar.

Onun; mahrumiyetten senden umduðunu elde edemeyip ziyan ettiðinden dolayý aleyhinde bulunduðu halde, O sözler, gönlüne dokunur, onun tesiri altýnda kalýrsýn. Medihten de bir ululuk gelir, dene de bak! Medihin de günlerce tesiri altýnda kalýrsýn. O medih canýn ululanmasýna, aldanmasýna sebebolur.

Fakat bu tesir, zahiren görünmez, çünkü methedilmek tatlýdýr. Kýnanmak acý olduðundan derhal kötü görünür. Kýnanmak, kaynatýlmýþ ilaç ve hap gibidir; içer, yahut yutarsa uzun bir müddet ýzdýrap ve elem içinde kalýrsýn.

Tatlý yersen onun zevki bir andýr, tesiri öbürü kadar sürmez.Zahiren uzun sürdüðü için de tesiri, gizlidir. Herþeyi, zýddýyla anla! Medhin tesiri, þekerin tesirine benzer; gizli tesir eder ve bir müddet sonra vücütta deþilmesi icabeden bir çiban çýkar.

Nefis çok öðülmesi yüzünden Firavunlaþtý. Alçak gönüllü, hor, hakir ol; ululuk taslama! Elinden geldikçe kul ol, sultan olma! Top gibi zahmet çekici ol, çevgan olma! Yoksa; senin bu letafetin, bu güzelliðin kalmayýnca o, seninle düþüp kalkanlar, senden usanýrlar.

Evvelce seni aldatýp duranlar, o vakit seni görünce “Þeytan” adýný takarlar. Seni kapý dibinde görünce hepsi birden “Mezarýndan çýkmýþ hortlak” derler; Genç oðlan gibi. Ona önce Allah adýný takarlar, bu yaltaklýkla tuzaða düþürmek isterler. Fakat kötülükle adý çýkýp da zaman geçince bu kötülükte sakalý çýkýnca; artýk ona yaklaþmaktan Þeytan bile utanýr.

Þeytan, adamýn yanýna bir kötülük için gelir; senin yanýna gelmez. Çünkü sen Þeytan’dan da betersin. Þeytan, sen insan oldukça izini izler, ardýndan koþar, sana þarabýný tattýrýrdý.

Ey bir iþe yaramaz adam! Þeytan huyunda ayak direyip þeytanlaþýnca senden Þeytan da kaçmaktadýr. Eteðine sarýlan kimse de, sen bu hale gelince senden kaçar!