Bediüzzaman ve mesveret

Bediüzzaman ve meþveret

Ýslâmýn istiþare gibi önemli emrine uymada hayatýný Ýslâma endeksleyen Bediüzzaman da alabildiðine titiz davranýrdý. Onun en çok önem verdiði konulardan biri de meþveretti.

Ona göre meþveretin Müslümanýn hayatýnda büyük yeri vardýr. Fikirlerini birleþtirme adý altýnda asýrlar ve zamanlar tarih vasýtasýyla birbirleriyle meþveret etmiþ ve bugünkü ilerleme ve fenler doðmuþtur. Asya kýtasýnýn en gerilerde kalýþýnýn sebebi ise meþvereti yapmamasýdýr. Oysa meþveret Müslümanlarýn sosyal hayattaki saadetlerinin anahtarý hükmündedir. �Asya kýt�asýnýn ve istikbalinin keþþafý ve miftahý þuradýr.�

Bediüzzaman bunun önemini anlatýrken, fertler gibi taifeler ve kýt�alarýn da þûrâ yapmalarý üzerinde durur, böylece yüzz milyonlarca Müslümanýn ayaklarýna vurulan çeþit çeþit istibdat kayýtlarý ve zincirlerinin açýlacaðýný, daðýlacaðýný söyler.1

Demek ki meþveretin olmadýðý yerde istibdat boy göstermekte, kuvvet bulmaktadýr. Tek fikir, tek görüþün yanýlma þansý kuvvetli olduðu gibi dýþ tesirlere karþý da mukavemeti azdýr. Çünkü, �Fert, tesirât-ý hariciyeye karþý daha az mukavimdir.�2 Meþveretin olduðu yerde ise tek fikir ve tek görüþün hâkimiyeti yerine çok akýllarýn ittifak ettiði çoðunluðun görüþü hâkimdir.

�Neden þûrâya bu kadar ehemmiyet veriyorsun? Ve beþerin, hususan Ýslâmiyetin hayatý ve terakkisi nasýl o þûra ile olabilir?� sorusuna ise þu cevabý verir Bediüzzaman:

�Haklý þûra ihlâs ve tesanüdü netice verdiðinden; üç elif, yüz on bir olduðu gibi, ihlâs ve tesanüd-ü hakiki ile üç adam yüz adam kadar millete fayda verebilir. Ve on adamýn, hakiki ihlas ve tesanüd ve meþveretin sýrrý ile, bin adam kadar iþ gördüklerini çok vukûât-ý tarihiye ile bize haber veriyor.�

Daha sonra meþveretin diðer bir önemli faydasýna da þöyle dikkat çeker Bediüzzaman:

�Mâdem beþerin ihtiyacâtý [ihtiyaçlarý] hadsiz ve düþmanlarý nihayetsiz ve kuvveti ve sermayesi pek cüz�î; hususan dinsizlikle canavarlaþmýþ, tahribatçý, muzýr insanlarýn çoðalmasýyla elbette ve elbette, o hadsiz düþmanlara ve nihayetsiz hâcetlere karþý îmandan gelen nokta-i istinad ve nokta-i istimdat ile beraber hayat-ý þahsiye-i îmaniyesi dayandýðý gibi, hayat-i içtimâiyesi de yine îmanýn hakâikinden [hakikatlerinden] gelen þûrâ-yý þer�î ile yaþayabilir, o düþmanlarý durdurur, o hâcetlerin teminine yol açar.�

Dipnotlar:

1- Hutbe-i Þâmiye, s. 65, 66.

2- Sünûhat, s. 50.

05.01.2007, Yeni Asya

Saban Dögen