Bizim gibi inanmayan ve düþünmeyenlere karþý tavrýmýz

Bizim gibi inanmayan ve düþünmeyenlere karþý tavrýmýz

En'am Suresi, ayet 108'de bizim gibi inanmayan ve düþünmeyenlere karþý takýnacaðýmýz tavrýn ölçüsünü bulmak mümkündür. Þöyle ifade edebiliriz bu ayetten anladýðýmýz davranýþ ölçümüzü:

-Siz, baþkalarýnýn kutsalýna saygýsýzlýkta bulunmayýn ki, baþkalarý da sizin kutsalýnýza saygýsýzlýkta bulunmasýn!

Bu açýk seçik ikazdan anlaþýlmaktadýr ki; biz, baþkalarýnýn deðerlerine saygýsýzlýkta bulunursak baþkalarý da bizim deðerlerimize saygýsýzlýkta bulunma hakkýný kendilerinde görebilirler. Böylece kendi deðerlerimize karþý saygýsýzlýkta bulunmalarýna, kendi saygýsýzlýðýmýzla kendimiz sebep olmuþ olabiliriz.

Öyle ise biz baþkalarýnýn kutsalýna saygý göstermeliyiz ki, baþkalarý da bizim kutsalýmýza saygý göstersin, aramýzda gerginlikler oluþmasýn, sosyal münasebetlerimizde de bozulmalar, üzülmeler meydana gelmesin.

Yaþadýðýmýz hayatýn gerçeði de bu deðil mi? Saygý göster ki, saygý göresin, saygýya layýk olasýn... Saygýsýzlýk edersen saygýsýzlýða layýk olursun.

Bu konuda bizleri mantýklý bir misalle de düþündürmek isteyen Efendimiz (sas) buyurur ki:

-Sizden biri kendi ana-babasýna sövmesin!

Sorarlar:

-Ýnsan kendi ana-babasýna söver mi? Þöyle açýklar sövme durumunu:

-Kiþi kendi ana-babasýna kendisi sövmez; ama baþkasýnýn ana-babasýna söver, o da karþýlýk vererek onun ana-babasýna söver, böylece kendi ana-babasýna kendisi sövmüþ gibi olur.

Evet, bu da çevresine karþý saygýsýzlýkta bulananlarýn saygýsýzlýðýnýn yine kendine aksedeceðinin mantýklý bir misalle anlatýmýdýr...

Ýþte aldýðýmýz bu gibi edep, terbiye ikazlarýndan dolayý bizler, kendi deðerlerimize saygýsýzlýkta bulunmaya sebep olacak bir saygýsýzlýðý asla tercih etmeyiz, yabancýlarýn dahi deðerlerine hep saygýlý olmayý, aldýðýmýz bu terbiyenin bir gereði biliriz.

Zaten Efendimiz (sas) Hazretleri, mümini 'saygý insaný' diye tarif ederken de þöyle buyurur:

-Mümin, çevresine saygý gösteren, çevresinden de saygý gören kimsedir!

Kenz'deki bu hadis þöyle baðlanmaktadýr:

-Saygý göstermediðinden dolayý saygý görmeyen müminde hayýr yoktur!

Evet, Müslüman'ýn saygý görmemesi, kendisinin saygý göstermeyiþinden kaynaklanýyorsa, o müminde hayýr yoktur. Çünkü Müslüman'ý saygý gösterilmeye layýk olmayan insan durumuna düþürmüþtür, çevresine karþý saygýsýz tutumuyla...

Bununla beraber, siz saygýda kusur etmediðiniz halde (böyle saygý ölçülerine sahip olmayanlar) sizin gibi saygýlý davranmayabilirler de. Hak etmediðiniz bir saygýsýzlýða maruz da kalabilirsiniz... Bu da olabilir hayatta. Bu defa da sizin saygýsýzlýkla mukabelede bulunmanýz gerekmez. Bir saygýsýzlýða bir baþka saygýsýzlýkla karþýlýk vermek, bir yanlýþý bir baþka yanlýþla düzeltemeye benzer ki; yanlýþ yanlýþla deðil, doðru ile düzeltilir. Bunu da ancak sözünü ettiðimiz terbiye ölçüsüne sahip mümin yapar. Kendi doðrularýný "Akla kapý aç, iradeyi elden alma!" ölçüsü ve nezaketi içinde takdim eder, saygýsýzlýðý saygýlý anlatýmýyla düzeltir. Böylece yara yapmadan tedavi etmeyi tercih etmiþ, tahribe sebep olamadan tamirde bulunma örneði vermiþ olur.

Ýþte bizim sosyal münasebetlerimizi düzenleyen ölçülerimiz... Bizim gibi düþünmeyenlere, hatta saygýsýz davrananlara karþý dahi saygýlý tavrýmýz...

Sanýrým bugün böylesine saygý örneklerine dünden daha fazla ihtiyacýmýz vardýr. Þiddetin taraftarý gibi takdim edilmek istenen Müslüman, saygýnýn sarsýlmaz örneðini vermeyi, aldýðý terbiyenin gereði olarak görmeli ve göstermelidir çevresine...

Ölçümüzü bir daha hatýrlayarak baðlayalým yazýmýzý:

- Siz baþkalarýnýn deðerlerine saygýsýzlýkta bulunmayýn ki, baþkalarý da sizin deðerlerinize saygýsýzlýkta bulunmasýn.

Bu bir kelamý kibar tavsiyesi deðil, bir 'ayet-i kerime' ikazýdýr. Müslüman bu ikaza kulak verir, saygýlý davranýþýný hayatýnýn tüm safhalarýnda uygulayarak örnek olur.

Zaten tarihi boyunca hep saygý göstermiþ, mukabilinde de hep saygý görmüþtür...

AHMED ÞAHÝN

Zaman