KÝLÝSELER CAMÝLEÞÝRKEN (Mehmed Paksu)

KÝLÝSELER CAMÝLEÞÝRKEN

Ýki yýl önce Mayýs ayý baþlarýydý. Amsterdam'dayýz. Cuma saati iyice yaklaþmýþtý. Rehberimiz, "Ýsterseniz cumayý Fatih Camiinde kýlalým. Hem de kiliseden çevrilmiþ bir cami görürüz" dedi.

Beþ on dakika sonra camiye ulaþtýk. Gerçekten de görkemli bir yapý. Türkler satýn almýþlar, binada fazla bir deðiþiklik yapmamýþlar. Kýble tarafý da tam camiye göre. Ön tarafa bir mihrapla bir minber, arkaya da bir müezzin mahfeli yapmýþlar. Olmuþ ferah, geniþ ve aydýnlýk bir cami.

Hollanda'dan Almanya'ya geçince Duisburg'a uðradýk. Program sonrasý, arkadaþlar, "Türklerin satýn alýp hizmete açtýðý kilise-camiyi ziyaret etme ve orada bir sohbet yapma" teklifinde bulundular. Camiye vardýðýmýzda fazla büyük deðildi, ama derli toplu bir binaydý. Alt katý hanýmlara ayrýlmýþ, ayný zamanda bir eðitim merkezi olarak da kullanýyorlar.

"Almanya'da baþka bu þekilde camiye çevrilmiþ kiliseler var mý?" diye sorunca, "On'larca var" dediler. "Sadece Ruhr bölgesinde bunun gibi birkaç tane daha cami var. Ayrýca Stuttgart ve Hamburg'da da kiliseden çevrilmiþ camiler bulunuyor."

***

Geçen sene ise kara yoluyla Manþ tünelinden Londra'ya geçtik. Yoðun bir programdan sonra Ýngiltere'deki camiler üzerinde sohbet ediyorduk.

"Burada kiliseden camiye çevrilen yerler var mý?" diye sormam üzerine, "Çok var" diye cevap aldým. Özellikle Pakistanlý Müslümanlar, cemaatsiz kalan ve masraflarý karþýlanamadýðý için satýlýða çýkarýlan kiliseleri satýn alýp, bir iki ufak tadilatla camiye çeviriyorlarmýþ.

Ýngiltere'de bu uygulama devam ederken, bugünlerde Ýsveç'te yayýnlanan Dagens Nyheter gazetesi "Tanrý evi satýlýk" baþlýðýyla manþetten bir haber verdi.

Ýsveç devleti, 2000 yýlý baþýnda aldýðý bir kararla devletle kiliseyi birbirinden ayýrmýþ, kiliseleri diðer dernekler gibi ayný muameleye tabi tutmuþ. Bunun üzerine kiliseler vatandaþýn insafýna terk edilmiþ.

Halk da kiliseye vergi ödememek için kilise üyeliðinden ayrýlmýþlar. Þimdilerde bu sayý 250 bini bulmuþ. Zaten halk kiliseyi sadece nikah ve cenaze merasimleri için kullandýklarý için buna gerek duymamýþlar.

Pazar günleri ise en fazla 25 kiþinin gittiði kiliselere, çocuklarýný vaftize götürenlerin sayýsý da giderek azalýnca, kilise yetkilileri büyük bir endiþeye kapýlmýþlar.

Tarihi özellik taþýyan bu mekânlarýn bakýmý da zor ve masraflý olduðundan, Ýsveç Kiliseler Birliði kiliselerin kapýsýna kilit vurarak 12 kiliseye "satýlýk" levhasýný asmak zorunda kalmýþ.

Ýsveç'teki 3 bin 300 kilisenin akýbeti þimdilik böyle.

***

Diðer Avrupa ülkelerindeki uygulamayý bilen Türkler, Baþkent Stockholm'deki Saetra bölgesindeki kiliseye talip olmuþlar. Buradaki Türk cemaatine göre, kilisede fazla deðiþikliðe gerek yok, sandalyeleri kaldýrýp yerlere halý sermek yeterli.

Ýsveçliler, satýþa çýkarýlan kiliselerin, alýþveriþ veya eðlence merkezi olmaktansa, camiye çevrilip ibadet için kullanýlmasýnýn daha isabetli olacaðý kanaatini taþýyorlarmýþ.

Hýristiyanlýk dünyasýnda durum böyle iken, 1500 yýllýk Ýslam tarihinde Müslümanlarýn hiçbir þekilde kendi camilerini satma gibi bir düþünceye kapýldýklarý görülmemiþtir.

Kiliseye vergi ödememek için "ateist" olmayý tercih eden ve kiliselerini satýlýða çýkartan Hýristiyan dünyasýnýn ne kadar bir çaresizlik içinde olduklarý ortada iken, diðer Ýslam ülkelerinde ve Türkiye'de misyonerlik faaliyetine soyunmalarý baþlý baþýna bir çarpýklýktan baþka bir þey deðildir ve hiçbir inandýrýcýlýða yoktur.

Mehmed Paksu

06.04.2005

Dünden Bugüne Tercüman Gazetesi