Selamla kazandığınız dostları gıybetle kaybetmeyin! (Ahmet Sahin)

[Webmaster]

Selamla kazandığınız dostları gıybetle kaybetmeyin!

 

Ahmet Şahin

Bugün sizlere sahabeden sonra gelen tabiin devrinin büyüklerinden Süfyan bin Uyeyne’nin önemli gördüğü iki örnek tavrından söz etmek istiyorum.

Kufe’nin bu zahid müfessir ve muhaddisi, daha dört yaşında iken hafızlığını tamamladı. Hayatı boyunca yürüyerek elli defa hac yaptı. İmam-ı Şafii gibi müctehidlere hadis dersi verdi. Hicri 198’de Mekke’de 91 yaşında vefat ettiğinde, hemen herkes onun, İslam’ı tam yaşamayanlara gösterdiği yakın ilgi ile, gıybet yaparak girilen günahın büyüklüğüne ait önemli uyarılarından söz ediyor, bu iki örnek hassasiyetine dikkat çekiyordu. Önce İslam’ı tam yaşamayanlara gösterdiği yakın ilgisinin sebebine bir bakalım, sonra insanların gıybetle yüklendiği kul hakkı günahının ağırlığına ait açıklamalarını inceleyebiliriz.

Hicri ikinci asrın bu maneviyat büyüğü, sohbetlerinde cami cemaatiyle çok meşgul olmuyor, hep camiye gelmeyenleri araştırıyor, İslam’ı yaşamayanlara daha çok ilgi gösteriyordu.

Kendisine: “Neden hep uzaktakilere ilgi gösteriyor, camide bizimle pek az meşgul oluyorsun?”diye soranlara verdiği cevabında da şu örnekle açıklama yapıyor ve diyordu ki:

- Yahya Peygamber’le İsa Peygamber irşad hizmetine çıkarlardı. Ancak Yahya Peygamber’in etrafını hep iyiler alırken, İsa Peygamber onlarla pek meşgul olmaz, hep yaşantısı bozuk insanları araştırır, zıt düşüncede olanlarla konuşmayı tercih ederdi. Bu tercihinin sebebini de şöyle izah ederdi çevresindeki dostlarına:

- Ben, bir doktorsam, hastalarla meşgul olmam gerekir. Çünkü hastaların benim ilacıma ihtiyacı var, sıhhatlilerin değil.

Bundan sonra kendisini bu örneklere benzeterek:

-İşte ben de bir doktorsam hasta nerede ise orada olmalı, hastaların derdini dinlemeli, onlara ilaçlarını verip onları kazanmaya çalışmalıyım!

Kufe’nin bu maneviyat büyüğü dışarıdaki insanları kazanmayı böyle hep öne alırken, içerideki kazanılmış insanları da gıybeti yapılarak kaybetmemeyi de öyle öne alır, gıybet gibi büyük bir kul hakkından da titrenmelidir, diyerek gıybet konusunda ısrarlı uyarılarda bulunarak şöyle derdi:

- Bir adam sana selam verir de sen de selamını alırsan, artık o kimsenin gıybetini hiçbir şekilde yapamaz, arkasından asla aleyhinde bulunamazsın!. Çünkü verdiği selamını almakla ona söz vermiş, “Benden emin ol, senin aleyhinde bir cümle bile konuşmam ben.” demiş olursun. Buna rağmen arkasından gıybetini yaparsan, verdiği söze inanılmayan yalancı adam durumuna düşersin. Böylece selamla kazandığın adamı, gıybetini yaparak kaybetmiş, en ağır kul hakkını da yüklenmiş olursun. Ayrıca, bir adamın maddi hakkını alarak yüklendiğin kul hakkıyla, gıybetini yaparak yüklendiğin manevi kul hakkı arasında büyük farklar vardır, diyerek de gıybetle yüklenilen manevi kul hakkının büyüklüğüne şöyle dikkat çekerdi:

-Bir insanın maddi hakkını almış olsan, hak sahibi ölünce geride kalan mirasçılarına bu hakkı ödemek suretiyle kul hakkından kurtulabilirsin. Ama o insanın gıybetini yaparak manevi hakkını yüklenmişsen, mirasçılarına vereceğin maddi şeylerle bu manevi kul hakkını ödemen mümkün olmaz. Çünkü diyordu, insanın arkasından yapılan gıybet ile çiğnenmiş olan haysiyet ve şerefi, mirasçısına vereceğin parayla satın alınacak kadar basit ve ucuz bir hak değildir. Gıybet hakkı, gıybetini yaparak aşağıladığın kimsenin kendisiyle ahirette yüz yüze görüşerek ona sevaplarını vermek suretiyle ödenecek haktandır. Sevabı yetmezse bu defa da onun günahlarını yüklenmek zorunda kalacak gıybetçi. Bu ise gıybetçinin hadiste haber verilen sevap bakımından iflası olacaktır ahirette.

Öyle ise tek çare: Dili gıybete alıştırmamak, sözüne sohbetine itimat edilen mümin olma vasfımızı ömür boyu korumaktır. Selamlaşarak kazandığımız dostlarımızı gıybetlerle kaçırarak sözüne sohbetine güvenilmeyen insan durumuna düşmemektir.

- Ne dersiniz, bu hassasiyet hepimiz için de önemli ve gerekli değil mi?