Ilk Insan Haklari Mahkemesi

[Webmaster]

Ýlk Ýnsan Haklarý Mahkemesi

 

Hicretin 17. senesinde Halife Hazreti Ömer, ziyaretçi çokluðundan dolayý Resulüllah"ýn mescidini geniþletmek istemiþti. Bunun için Türbe-i Saadet"in etrafýndaki arsalarý istimlak edip mescide katmasý gerekiyordu.

Çevredeki arsa ve ev sahiplerine tekliflerde bulundu:

- Evinizi, arsanýzý Resulullah"ýn mescidini geniþletmek için satýn almak istiyorum. Kimse malýna deðerinden aþaðýsýný vereceðimi sanmasýn. Herkes kýymetini söylesin, gönlünden geçirdiði fiyatý bildirsin. Resulullah"ýn mescidine zorla alýnmýþ arsa ilave etmeyi düþünmüyorum.

Herkes arsa ve evinin deðerini söyler, binalar, arsalar satýn alýnýr, Resulullah"ýn mescidi geniþletilmeye müsait duruma gelir. Ancak bir pürüz var. Onu da halletmek gerekiyor.

- Nedir o pürüz?

Hazreti Abbas. Abbas, arsasýný satmak istemiyor. Mescide de olsa vermeyi düþünmüyor.

Halife bizzat meþgul olur, tekliflerini tekrar eder:

- Ya Abbas, arsanýn deðerinden aþaðýsýný vermeyi düþünmüyoruz. Resulullah"ýn mescidine böyle zorla alýnmýþ bir arsa ilave etmeyi de uygun bulmuyoruz. Þayet verilen fiyat az geliyorsa emsallerinden de fazla fiyat vereyim, arsaný ver de bu iþ bitsin. Mescid-i Nebi ziyaretçileri içine alacak geniþliðe ulaþmýþ olsun, ihtiyacý karþýlayacak hale gelsin.

Hayret! Abbas"tan beklenmeyen tavýr:

- Hayýr, mülk benimse fazla fiyat verseniz de satmak istemiyorum. Zorla alacaksanýz o baþka!

Ýçinden çýkýlmaz bir durum söz konusu olunca Halife olayý mahkemeye intikal ettirir. Hakim meþhuk hukukçu Übeyd bin Kab.

Taraflar huzurdalar. Devletin iddiasý:

- Biz yönetim olarak Abbas"a deðerinden fazla fiyat verdik, artýk diretmemeli, arsasýný vermeli ki, Resulullah"ýn mescidi ihtiyacý karþýlayacak þekilde geniþleme imkaný bulsun.

Abbas"ýn cevabý:

- Arsa benimse, mülküme ben sahipsem, deðerinden fazla da verseler vermek istemiyorum. Ne para zoruyla, ne de mescide ilave etmek iddiasýyla mülkümü elimden kimse alamaz.

Mahkemenin kararý:

- Ýslam hukukunun gereði kimse baþkasýnýn mülküne ve arazisini isterse para zoruyla olsun, alamaz. Mescid için de olsa mal sahibini zorlayamaz. Abbas"ýn mülkü Abbas"ta kalacak, hükümet istimlak için zorlamayacaktýr.

Mahkemenin tartýþma götürmez bu kararý kesinleþtikten sonra taraflar kalkýp gitmek üzere kapýya yönelmiþken bir ses iþitilir. Bu ses Abbas"tan baþkasýnýn sesi deðildir.

Bakýn ne diyor Abbas:

- Ya Übey, mahkeme bitmiþ, karar kesinleþmiþtir deðil mi?

- Evet mahkeme bitmiþ, karar kesinleþmiþtir. Kimse senin arsaný fazla fiyat vererek de olsa zorla alamaz.

- Öyle ise der, þimdi beni dinleyin. Mahkemenize açýkça ifade ediyorum. Arsamý þu andan itibaren Resulullah"ýn mescidine ilhak edilmek üzere hibe ediyorum. Hem de tek kuruþ almadan, hiçbir maddi menfaat beklemeden. Hepiniz þahit olun, parayla alýnamayan arsam, hiçbir karþýlýk verilmeden Resulullah"ýn mescidine hibe edilmiþtir ve mülk bu andan itibaren halifenin tasarrufuna girmiþtir.

Übeyd bin Kab"ýn sorusu:

- Ey Abbas, neden böyle bir tutumu tercih ettin? Önce aþýrý fiyatla da olsa vermedin, þimdi ise parasýz hibe ediyorsun?

Abbas"ýn kitaplýk çapta cevabý tek cümleden ibaret:

- Ýslam"ýn insan haklarýna gösterdiði saygýyý dünyaya duyurmak için!...

 

KAYNAK: Þahin, Ahmed, Yaþanmýþ Örnekleriyle Aradýðýmýz Ýslam, Zaman Cep Kitaplarý, 3, Feza Gazetecilik, Ýstanbul 2001