Somali’de neden kıtlık var? (Ibrahim Kiras, Star, 16.08.2011)

[Webmaster]

Somali’de neden kıtlık var?

 

Bugünlerde bütün Türk milletinin yardımına koşmak için sefer olduğu Somali’nin haline çok üzülüyoruz, ama bu ülke nasıl bu hale geldi diye pek düşünmüyoruz.

 

Aslında Afrika’daki en uzun kıyı şeridine sahip ülke Somali. Kıyılarının üçte ikisi Hind Okyanusu’na, üçte biri Aden Körfezi’ne açılıyor.

 

Yani dünyanın en önemli ticaret yollarından birine hâkim bir konumu var ülkenin.

 

Ne var ki geçmiş yüzyıllarda işlek bir ticaret merkezi olarak işlev gören ve o zamanlar “baharat ülkesi” adıyla anılan bu topraklar bugün ekonominin neredeyse sıfır derecesinde yer alıyor ve dünyanın en fakir ülkelerinin başında geliyor.

 

***

 

Somali’de son yirmi yıldır “siyasi istikrar” yok; son on yıldır da fiilen “devlet” yok. Dolayısıyla neredeyse yirmi yıl öncesine kadar tarımsal üretimi “kendine yeter” durumda olan bu ülkenin bugün kıtlık ve açlıkla mücadele ediyor oluşunu bu açıdan da yorum getirmek gerekiyor.

 

Ama asıl problem dışarıda bir yerlerde.

 

Somali’nin kara talihi, öncelikle batılı sömürge güçlerinin buraya ayak basmasıyla başlıyor.

 

Sömürge döneminde neler yaşandığını tahmin etmek zor değil. Sömürge sonrası dönemde ise İngiliz Somalisi ile İtalyan Somalisi birleşerek tek bir devlet olarak bağımsızlıklarını ilan ettiler. Ama sömürgeci güçler hiçbir zaman ellerini buradan çekmediler.

 

Zaten giderken de Somalililerin uğraşmaları için birtakım pürüzler bırakarak gittiler. Mesela Somali’nin Ogaden bölgesinin bir bölümünü Etiyopya’ya bırakmak gibi. Somali burası benim toprağım diye geri istiyor, Etiyopya vermem diyor.

 

Yaklaşık yarım asırdır iki ülke arasında bu sorun devam ediyor.

 

***

 

Gerçi Etiyopya ile Somali’nin derdi bundan ibaret de değil. Her dönemde batı desteğini de arkasına alan “Hıristiyan” Etiyopya kendisinin Hind Okyanusu’na açılabileceği “yol” üzerinde yer alan “Müslüman” Somali’yi mümkünse kontrolü altına almayı arzu ediyor. Öteden beri bu doğrultuda bir yaklaşımı var komşusuna karşı.

 

Nitekim 1991’de diktatör Siyad Barre’nin devrilmesi sonrasında Somali’de başlayan iç savaşa doğrudan müdahale etmekten geri durmadı.

 

Somali’de binlerce insanın hayatına mal olan iç savaşın devamında Etiyopya’nın sorumluluğu çok büyük. Elbette onu destekleyen batılı güçlerin de.

 

Bu arada, batılı güçlerin Somali’de akan kanı “meşrulaştırma” gerekçeleri çok tanıdık: Radikal İslam tehlikesi.

 

Ülkede iç savaşı sona erdirip siyasi istikrarı yeniden tesis etme yolunda çok önemli adımlar atan Islah Hareketi’nin “İslami” kimliği yeterdi Somali’yi işgal etmek için.

 

Neticede iç savaş bir türlü bitirilemedi. Ülkede fiilen devlet yönetimi yok. Dolayısıyla ekonomi yok, üretim yok. Onun yerine kıtlık var, açlık var.

 

***

 

Etiyopya, Somali toprakları üzerinden Hind Okyanusu’na açılmak istiyor.

 

ABD Afrika’daki etkinliği giderek artmakta olan Çin’in etkisini kırmak için Aden Körfezi’ni kontrol altında tutmak istiyor.

 

Bu arada Somali’deki günahsız insanlar açlıktan ölüyor!

 

***

 

Bugün bütün Türk milletinin neredeyse her ferdinin yüreklerinden kopan üç beş kuruşu bağışlayarak yardım gönderdiği Somali’ye daha önce Çevik Bir’i göndermiştik.

 

Hatırladınız mı?

 

 

Ibrahim Kiras, Star, 16.08.2011