(06.12.2023) Kış Depresyonu

[Webmaster]

 

Kış Depresyonu

Kış geldiğinde, farklı sebeplerden dolayı depresyonlar da artıyor. Literatürde bu tür depresyona kış depresyonu deniliyor. Genelde sonbahar-kış aylarında ortaya çıkar ve ilkbahar-yaz aylarında kaybolur. Her yıl tahminen yaklaşık 10 milyon insanı etkiler ve kadınlarda erkeklerden daha yaygındır.

Mevsimlerin, soğuk ve sıcak ülkelerin insanlar üzerinde etkisi

Mevsimler ve soğuk ya da sıcak ülkelerin iklim koşulları insan ruhu üzerinde önemli bir etkiye sahip oluyor. Soğuk ülkelerde kış aylarında kısa günler ve uzun geceler, güneş ışığı eksikliği, depresyon ve yorgunlukla ilişkilendirilen D vitamini eksikliğine yol açabilir. Buna karşılık, uzun süre güneş ışığına maruz kalan sıcak ülkelerde ruh hali aydınlanabilir ve bu da ruhsal durum üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Ancak aşırı sıcaklar da rahatsızlık ve strese yol açabilir.

Mevsimsel değişiklikler vücudun iç saatini de etkileyerek uyku düzeninde, metabolizmada ve ruh halinde değişikliklere yol açabilir. Bazı insanlar mevsimsel değişiklikleri canlandırıcı ve ferahlatıcı bulurken, diğerleri için stresli olabilir. Bu da coğrafi konumun ve mevsimlerin kişinin ruh sağlığı ve genel refahı üzerinde hafife alınmaması gereken bir etkiye sahip olduğu anlamına gelmektedir.

Nedenleri

Kış depresyonunun oluşmasında farklı nedenler var. Örneğin gün ışığının azalması, beyindeki serotonin seviyelerinde düşüşe neden olabilir. Serotonin, ruh halini düzenlemede önemli bir rol oynayan bir hormondur. Güneş ışığı, vücudumuzun vitamin D üretmesine yardımcı olur. Vitamin D, ruh halini düzenlemeye ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olan bir vitamindir. Kış aylarında gün ışığının azalması, vitamin D eksikliğine yol açabilir. Ayrıca soğuk havalar, insanların dışarıda daha az zaman geçirmesine neden olabilir. Bu, sosyal izolasyona ve hareketsizliğe yol açabilir, bu da depresyon riskini artırabilir. Yorgunluk, halsizlik, isteksizlik, enerji eksikliği de kış depresyonunda sıkça rastlanır.

Bunun dışında kış depresyonuna yatkınlık, ailede depresyon öyküsü olan kişilerde daha yaygındır. Kış aylarında, iş, okul veya ilişkiler gibi konulardaki stres, depresyon riskini artırabilir. Uykusuzluk veya aşırı uyku, depresyon belirtilerini kötüleştirebilir. Daha fazla karbonhidrat tüketimi ve egzersiz yapmama gibi faktörler kilo alımına neden olabilir. Kilo alımı, depresyon riskini artırabilir.

Önleme yöntemleri

Kış depresyonu, ciddi bir durumdur ve tedavi edilmezse yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Önlemek veya tedavi etmek için öncelikle çıkış sebebine bakılmalı. Sebebe göre bir çözüm üretilmeli.

Genel olarak her gün dışarıda vakit geçirmek, gün ışığı alımını artırmaya yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz yapmak ve hareket halinde olmak, ruh halini iyileştirmeye ve stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Yeterince ve düzenli uyumak da ruh halini iyileştirmeye yardımcı olur. Vitamin D takviyesi almak, vitamin D eksikliğini gidermeye yardımcı olabilir. Terapi almak da, ruh halini iyileştirmeye ve depresyonla başa çıkmaya yardımcı olabilir. Ve nihayetinde sevdiklerinizle vakit geçirmek, kış depresyonunu azaltır, hatta önler.

Dr. Cemil Şahinöz, Öztürk Gazetesi, Aralik 2023