(05.05.2025) Psikoterapide geçmişe gitmek

[Webmaster]

(05.05.2025) Psikoterapide geçmişe gitmek

Psikoterapide, bireylerin geçmişte yaşadığı çocukluk dönemlerine, travmalara ve geçmiş olaylara yoğun bir şekilde odaklanılması uzun yıllardır yaygın bir uygulamadır. Bu yaklaşım, geçmişin derinlemesine incelenmesinin bireyin bugünkü ruhsal durumunu anlamak ve çözümlemek için kritik olduğu varsayımına dayanır.

Ancak bu süreç, özellikle geçmişte yaşanan travmalara tekrar tekrar odaklanılması durumunda, danışan üzerinde ciddi bir duygusal yük oluşturabilir. Bazı terapilerde, bu tür geçmiş odaklı konuşmalar 20 veya daha fazla seans boyunca sürebilmektedir. Bu durum, danışanı hem duygusal hem de fiziksel anlamda yorabilir ve bazen iyileşme sürecini daha da karmaşık hale getirebilir.

Psikoloji ve sosyoloji perspektifinden bakıldığında, geçmişe yönelik uzun süreli analizlerin hem avantajları hem de dezavantajları bulunmaktadır. Geçmişe odaklanmak, bireyin kökenine, aile dinamiklerine ve travmatik olayların bugünkü davranışlar üzerindeki etkisine ışık tutabilir. Ancak bu tür bir yaklaşım, geçmişte sıkışıp kalma riskini de beraberinde getirir. Bireyin sürekli olarak geçmişte yaşadığı acıları hatırlaması, mevcut yaşam kalitesini düşürebilir ve bireyi çözüme değil, daha fazla çaresizlik hissine sürükleyebilir.

Alternatif bir yaklaşım ise terapide geçmişin tamamen ihmal edilmesi değil, daha işlevsel bir perspektifle ele alınmasıdır. Geçmişin yeniden yorumlanması ve anlamlandırılması, bireyin acı dolu anılarını bir öğrenme ve gelişim fırsatı olarak görmesine olanak tanır. Bu süreç, bireyin geçmişi bir yük olarak değil, bir deneyim olarak algılamasını sağlar. Örneğin, geçmişte yaşanan zorlukların bugünkü güçlü yönlere katkıda bulunduğunun fark edilmesi, bireyde bir özgürleşme hissi oluşturabilir.

Bu noktada, terapinin odağının daha çok bireyin bugünkü yaşamına, mevcut zorluklarına ve çözüm odaklı yaklaşımlara kaydırılması oldukça önemlidir. Danışanın şu anda karşı karşıya olduğu sorunların çözümüne odaklanmak, bireyin yaşam kalitesini artırır ve daha hızlı bir iyileşme süreci sağlar. Geçmişin bir perspektif değişimiyle ele alınması, bireyin geçmiş deneyimlerinden öğrenmesini sağlarken, aynı zamanda geleceğe yönelik umut ve hedefler geliştirmesine de yardımcı olur.

Örneğin, bilişsel davranışçı terapi ve çözüm odaklı terapi gibi yaklaşımlar, bireyin mevcut problemlerine odaklanarak çözüm üretmeyi hedefler. Bu tür terapiler, geçmişte yaşanan olayların bugünkü duygu ve düşünceleri nasıl etkilediğini ele alırken, danışanı bu olaylara saplanıp kalmaktan kurtarır. Ayrıca, bireyin kendi güçlü yönlerini keşfetmesine ve bu yönleri kullanarak yaşamında olumlu değişiklikler yapmasına olanak tanır.

Psikoterapi sürecinde seans sayılarının azaltılması ve daha yoğun, odaklanmış bir terapi planı oluşturulması hem danışanların duygusal yükünü hafifletebilir hem de terapinin etkinliğini artırabilir. Bu, yalnızca bireylerin iyileşme sürecini hızlandırmakla kalmaz, aynı zamanda daha sürdürülebilir ve olumlu sonuçlara ulaşılmasını da sağlar.

Sonuç olarak, geçmişin bir terapi unsuru olarak tamamen dışlanması gerektiği söylenemez. Ancak geçmişin uzun süreli ve yoğun bir şekilde işlenmesi yerine, daha işlevsel bir yaklaşımla ele alınması ve terapinin odağının bireyin bugünkü yaşamı ve gelecekteki hedeflerine kaydırılması daha faydalı bir yol. Bu tür bir yaklaşım, bireyin geçmişte yaşadığı olumsuzlukları birer öğrenme deneyimi olarak görmesine ve yaşamına umut dolu bir perspektifle devam etmesine olanak tanır.

Dr. Cemil Şahinöz, Öztürk Gazetesi, Mayıs 2025