Kültürel kimliðin önemi nedir? (Nevzat Tarhan, Yeni Safak, 20.03.2010)

[Webmaster]

Kültürel kimliðin önemi nedir?

 

Ýnsan beyninde lider bölgeler vardýr. Bunlardan biri de yürütücü iþlevlerin yapýldýðý ön bölgedir. Bu bölgede kimlik ve kiþilik tanýmlamasý oluþur. Ergen kimliðini oluþtururken "Ben kimim? Niçin yaþýyorum? Nereye yönelmeliyim?" sorularýný sorar. Bu sorularýn cevabýný da anneden, babadan, toplumdan, medyadan alarak kimliðini tanýmlar. Genç, kimliðini tanýmlamýþ ise saðlýklýdýr ama kimlik krizi varsa, "Ben kimim? Nereye yönelmeliyim?" sorularýna cevap bulamamýþsa, o kiþi ergenlikten çýkamaz, huzurlu olamaz, okulunu bitirse bile çevresiyle saðlýklý iliþki kuramaz.

 

Bir toplumun da ayný þekilde kültürel kimliði tanýmlanmamýþsa, kültürel kimlikle ilgili tanýmlamalar deðiþtirilmiþse ya da kültür þoku yaþanýlýyorsa, bireyin kültür þoku yaþamasý durumunda gerilemesi gibi toplumun da geliþmesi durur. Kültürel þokun en önemli örneðini Almanya'ya giden Türk vatandaþlar yaþadý. Dilini ve kültürünü bilmedikleri bir topluma giden vatandaþlar, ya tamamen o kültüre kendilerini býraktýlar ya da gettolarýný oluþturarak kültürel bir savunma ortaya çýkardýlar. Kültürel içe çekilme ile kendilerini korumaya alan bu insanlar, içinde bulunduklarý topluma uyum saðlayamadýklarý zaman dozunu kaçýrarak asosyalleþtiler. Hâlbuki kendi kültürünün bilincinde olarak, diðer kültürü de öðrenerek onunla irtibat kurmayý baþarabilselerdi, kültürel özgüven oluþurdu. Kültürel kimliðin iki temel ayaðý olan dil ve din ayaðýný koruyabilen kimseler, her kültürün içinde kendi kimliðini muhafaza edebilirler. Zenciler Afrika'dan Amerika'ya göç ederken dillerini ve dinlerini muhafaza edebilselerdi, kimliklerini koruyabilirlerdi. Muhafaza edemedikleri için sadece renkleri ve genleriyle kaldýlar ve kültür olarak Amerikalýlardan hiçbir farklarý kalmadý. Renkleri nedeniyle dýþlandýklarý için ýrkçýlýða baðlý tepki oluþturdular ama Afrika kültürleriyle ilgileri sona erdi.

 

Kültürlerin korunmasýnda dil ve din ayaðýnýn öneminin farkýna varan ülkelerden Fransa 1994 yýlýnda, dünyada ve ülkesinde yayýlan Ýngilizceye karþý bazý önlemler aldý. Fransýz kültürünü korumak amacýyla alýnan tedbirler arasýnda Fransýzcayý korumak ön planda yer aldý ve Ýngilizceye karþý kanun çýkardý. Bütün sözleþme ve yazýþmalarýn Fransýzca yapýlma zorunluluðunu getirdi. Fransýzcanýn kullanýlmasýný bütün sözleþme ve yazýþmalarýn yaný sýra hizmet, ürün ve mallarýn adlandýrýlmasý, sunumu, kullanma kýlavuzu, garanti koþullarýnýn kapsamý, fatura ve makbuzlar için de zorunlu hale getirdi. Benzer bir uygulamayý Almanya'da da görebiliriz. Ýlaç prospektüslerinde sadece Almanca açýklamalar yer alýr, Ýngilizce açýklamalar kaldýrýlmýþtýr.

 

Dilin, kültürlerin korunmasýndaki önemi Ýngilizlerle Ýrlandalýlar arasýnda yaþanan örnekte daha net ortaya çýkar. 300 sene Ýngiltere'nin iþgali altýnda bulunan Ýrlanda, kendi dili olan Keltçe'yi bu süre zarfýnda korudu. Böylece kültürlerini de muhafaza ettiler. Fakat daha sonra bir Ýngiliz valisi ustaca yapýlmýþ bir planla okullarda Ýngilizceyi zorunlu dil haline getirdi. % 90 Keltçe konuþan halk, bir nesil sonra % 30'a indi. Bunun üzerine faaliyete geçen Ýrlandalýlar, kendi dillerinin yaný sýra kimliklerini de korumaya çalýþtýlar. Ýngiltere bununla da kalmadý, Kuzey Ýrlanda'yý Protestan yaptý ve kendine baðladý. Böylece Protestanlaþtýðý için sadece Ýrlanda'nýn kuzeyi Ýngiltere'ye baðlý kaldý. Ýngiltere'nin asimile etme çabasýna IRA terör örgütü karþý çýktý. Sonunda Ýngiltere, kültürel haklarý verince barýþ gerçekleþti. Ülkemizdeki Güneydoðu sorunu da buna benziyor. Açlýk ve yoksulluk sorunu olduðu iddia ediliyor. Fakat Kütahya, Yozgat, Domaniç Yaylasý gibi Türkiye'nin birçok yerinde ayný sorun olmasýna raðmen ayrýlýkçý hareket görülmüyor. Bu ayrýlýkçý hareket, kendi kültürel kimliðini koruma refleksidir.

 

Kimlik duygusu insanoðlunda var olan önemli bir duygudur. Kimlik insanýn zihinsel sýðýnma alanýdýr. Bir toplum için evler ne anlam ifade ediyorsa, kültürler için de kimlik odur. Kiþinin psikolojik olarak kendini güvende hissetme alanýdýr. Kimlik kargaþasý yaþayan kimse, kendini güvende hissetmezken, yaþamayan ise güvende hisseder. Bu, psikolojinin fazla bilinmeyen bir yasasýdýr. Kimliði olmayan, yiyeceði, içeceði olup da evi olmayan insan gibidir. Bir kimsenin kimliði alýnýp müdahale edildiði zaman, ona yiyecek verip evini elinden almak kadar kötü etki yapar. Yiyeceði ve iþi olan fakat evi olmayan, dýþarýda kalan kimse, kendini güvende hissetmez. Bu sebepten dolayý "Ben þu kimliðe aittim." diyerek alt kimliðini, "Ama þu üst kimliðe aittim." diyerek de üst kimliðini korumasý gerekir. Osmanlý bunu yapabilmiþ bir toplumdu. Osmanlý adý altýnda bütün dinler, ýrklar, kimlikler kendini güvende hissedebilmiþti. Amerikalýlar da Kýzýlderililerle yaþanan tecrübeden sonra ulusal barýþ için Ýspaniklerin ve Afrikalý Amerikalýlarýn kültürel kimliðini tanýdý ve kabul etti. Ülkemizde de Türkiye üst kimliði altýnda bütün alt kimlikleri kabul etmemiz gerekir. "Herkes Türk olacak" demek kimlik dayatmasýdýr ve savunma duygusu uyandýrýr. Böyle bir dayatma karþýsýnda Ýrlanda'da IRA'nýn yaptýðý gibi, kendi kimliðini ve dilini korumak için koruma refleksi oluþturarak kimlik çatýþmasý ortaya çýktý.

 

Ýnsanýn kiþiliðini oluþturan amaç, karakter ve özgeçmiþine paralel olarak toplumlarda da ortak ideal, kültürel kimlik ve tarih vardýr. Ýnsan hayatýnda özgeçmiþi çok önemli yer tutar. Saddam gibi ünlü kiþilerin kopyalarý yapýldý. Bunlarýn fiziksel görünümleri aynýdýr fakat Saddam'ý yakýndan tanýyan biri 24 saat kopyasýyla vakit geçirse, onun orijinal olmadýðýný anlar. Çünkü özgeçmiþ, insanýn kiþiliðini oluþturan en önemli unsurdur. Oturmasý, gülmesi, zevkleri, eðlenceleri, geçmiþte yaþadýðý bir olaya vereceði tepkilerin hepsi kiþiliðinin parçasýdýr. Bütün bunlarýn olmadýðý bir insan ya da kiþisel tarihi farklý yazýlmýþ bir insan, sýfýrdan doðmuþ gibi olur. Bunun deðiþik bir örneði seneler önce ameliyathanede tüplerin karýþmasýyla ortaya çýktý. Ameliyat olan bir askere oksijen tüpü yerine azot protoksin tüpü takýlýr. Ameliyatta oksijensiz kalan beyinde küçük küçük kanamalar olur. Bunun sonucunda beyindeki bilgilerin kaydedildiði hipokampus kýsmýnda çürüme nekrozu oluþmuþ ve hastanýn hafýza bilgileri silindiði için de kimliðini unutmuþtur. Hastanede özel bölmeye alýnýr. Yiyiyor, içiyor, konuþuyor, gülüyor, "Burasý neresi, ben neredeyim?" diyor ama geçmiþine ait hiçbir þey hatýrlamýyordu. 20 yaþýndan sonra tekrar annesini, babasýný, köyünü, memleketini sýfýrdan öðrenmeye baþladý. Bir bakýma Alzheimer hastasý gibi oldu. Bu hastalýkta da kiþi kendi kimliðini bilmez, aynada baþkasýyla konuþur gibi kendiyle konuþur. Çünkü Alzheimer hastalarýnda da beyinde kimliklerinin yazýldýðý özgeçmiþ bozulmuþtur. Þizofrenik hastalarda da distorsiyon denilen çarpýk algýlama oluþur. Kimliklerin yeri deðiþir, hasta geçmiþteki bir olayý alýr, bugünle baðlantýsýný yanlýþ kurar. O yüzden þizofrenlerde narsistik çarpýtmalar görülür. Geçmiþte birisinin ona verdiði hediyeyi kendisini zehirlemek için verdiðini düþünür. Bunun gibi çeþitli hastalýklar sebebiyle, düþünce çarpýklýklarý da ortaya çýkabilir. Yine þizofrenlerde görülen, baba kompleksi hastalýðý vardýr. Hasta babasýný düþman olarak görür, onun bir hatasýný büyütür, babasýnýn kendisine zarar vereceðini düþünür. Algýlamasý bozulduðu için babasýný öldürür. Bu durum, adli psikiyatrik vakalarda çok görülür.

 

Nevzat Tarhan, Yeni Safak, 20.03.2010

[carpe_fortunam]

nevzat hocamin bahsetmis oldugu "kimlik krizi" özellikle "gurbette" yasayan genclerimizde cok görür ve tesbit ederiz.

 

din, dil ve kültür "catismasi" icersinde bulunan genclerimiz, bir yandan aile ve cevre, diger taraftan okul ve toplumun tarafindan üzerlerinde uygulanan "sen kimsin? kendini tanimla" baskisi cocuklari bir nevi celiskiye ve hatta en doruk noktada agresif, "anti-sosyal" bir karakteri benimsemelerine sebeb olabiliyor. ve dolayisiyla da sorunlu cocuklar, zor bir yeni nesil türemis oluyor.

sonra almanlar da "muslimische problemkinder"lerden bahsetsinler...

 

Rabbim yâr ve yardimcimiz olsun inshaAllah.