Mumtaz'er Turkone: "Nurcu olmaktan vazgeçtim. Hata ettim"

[Webmaster]

Mumtaz'er Turkone: "Nurcu olmaktan vazgeçtim. Hata ettim"

 

http://www.yeniasya.com.tr/2010/01/18/resim/manset.jpg

 

Ýnsanlar tek parti döneminin, toplumun bütün deðerlerini ezip geçen yönetimi karþýsýnda sokaða çýkýp þiddet gösterebilirdi. Bediüzzaman bunu engelledi. O dönemin badirelerinden onun toplumsal önderliði sayesinde kurtulduk.

 

SABIR VE TAHAMMÜLÜN MEYVELERÝ

 

Kemalist ekolün çok ciddîye aldýðý kiþi Bediüzzaman. Kemalistler toplumun þiddet sarmalýna girmesini çok istiyorlardý, ancak Said Nursî bunu önledi. Sonuç olarak sabýr ve tahammülün 50 yýl sonraki meyveleri ortada.

 

SAÝD NURSî YENÝ YENÝ KEÞFEDÝLÝYOR

 

Kemalizm çöktü. Bediüzzaman modelinin haklýlýðý ve doðruluðu ispatlandý. Bediüzzaman'ýn toplumun deðiþik kesimleri tarafýndan yeni yeni keþfedilen bir deðer olduðunu düþünüyorum.

 

 

 

Ordu yeniden yapýlandýrýlmalý

 

Ýrtica Eylem Planý ve bir çok belge ordunun içinde hukuk dýþý bir yapýlanmanýn olduðu yönünde ciddî þüphe ve deliller ortaya çýkarýrken, ordunun bu yapýlanmalarla nasýl baþ edeceði tartýþma konusu. Siyaset bilimci Prof. Mümtaz’er Türköne iç düþman tanýmý üzerine yapýlanmýþ bir ordunun Türkiye’ye hayrý dokunmayacaðýný söyleyerek köklü çözüm olarak ordunun laðvedelip demokratik sisteme uygun bir ordu yapýlanmasýna geçilmesi gerektiðini söylüyor.

 

 

 

Son geliþmeler karþýsýnda askerin zihninin net olduðunu düþünüyor musunuz?

 

Ortalama bir Türk subayýnýn prestijli bir meslek olan askerliðin son geliþmeler karþýsýnda itibar kaybetmesinden rahatsýz olduðunu düþünüyorum. Ordunun prestijinin arkasýna saklanýp kanunsuzluklarý savunmaya çalýþan bir damar var. Bu konuda medya üzerinden “Kahraman ordumuzun mensubu olan subaylar böyle þeyler yapmazlar” diyerek duygu sömürüsü yapýlýyor.

 

Sizce bu tür duygusal refleksler hukukun önünü kesmek için birileri tarafýndan hazýrlanýyor olabilir mi?

 

Askerin ayrýcalýklarýnýn devam etmesini isteyenlerin geliþtirdikleri doðal bir savunma. Apolojetik bir tavýrla bir yerden batarken öbür taraftan çýkmaya çalýþýyorlar.

 

 

 

Ortaya çýkan bilgi ve belgeler daha önce ordunun kutsallýðý üzerine geliþtirilen söylemle çeliþtiði ve çatýþtýðý için kendilerini savunmak zorunda hissediyor olabilirler mi?

 

2007’de Ümraniye’de bombalar yakalandýðýnda, Sauna, Atabeyler çetesi öðrenildiðinden itibaren ordu üzerinden psikolojik harekât yürütülüyor deniliyordu. Baþka belge ve bilgilerin ortaya çýkmasýyla bu tür savunmalar anlamsýzlaþmaya baþladý, mýzrak çuvala sýðmaz hale geldi. Böyle bir durumda saðlam bir mantýða sahip olan kurmay subaylarýn devreye girip durum deðerlendirmesi yapmasý gerekir. Böyle vahim bir durumdan ordunun tek kurtuluþ yolu sahip olunan gizli belgelerin usûlüne uygun bir þekilde kamuoyuna açýlmasýdýr, þeffaflýktýr.

 

 

 

Dünyanýn hiçbir yerinde tam bir þeffaflýk olmadýðý, þeffaflýðýn sýnýrý ve dengesinin ne olacaðý yönünde sorular var…

 

Ülke savunmasý için sakýncalý olmayan durumlarda tam bir þeffaflýk olmalý. Meselâ askerî harcamalar… Ordu içindeki gizli bilgilerin sadece ordu hiyerarþisi tarafýndan bilinecek diye bir durum dünyanýn hiçbir yerinde yok. Parlamentonun girip bilgi alamadýðý hiçbir yer olamaz. Amerika’da ordunun bilmediði, ancak savunma komisyonunun bildiði birçok þey vardýr… Burada önemli olan askere tanýnan ayrýcalýklarýn suistimal edilip edilmediðini araþtýrmaktýr. Gizlilik zýrhý altýnda masum insanlarýn evlerine silâh koyup terör örgütü mensubu gibi gösterme çabalarý kabul edilemez. Geçen aylarda Ýrticayla Eylem Planý ortaya çýktý ve Genelkurmay Baþkaný bunun sahte olduðunu söyledi. Ancak belgenin gerçek olduðu ortaya çýktý. Demekki ordunun kendi içinde yapacaðý denetime güvenemeyiz. Bu denetimlerin parlamento, yargý ve Sayýþtay tarafýndan yürütülmesi gerekiyor.

 

 

 

Ordu ülkenin yönetimine ait ayrýcalýk elde etmiþ midir?

 

Tükiye’nin savunma önceliklerini, iç ve dýþ tehdit tanýmýný sivil irade yani parlamento yapmasý gerekirken vesayet sistemi içinde bu yetki askere geçmiþ. Bizim ordumuz yaptýðý iç tehdit tanýmýyla ülke savunmasýndan çok halkýna karþý organize olmuþ bir ordu. 2008 yýlýnda gayrinizamî harp tanýmý deðiþtirilerek “Ekonomik, Siyasî ve Psikolojik Ýþgal”e karþý olmak gibi bir konsept geliþtiriliyor. Özel Harp örgütünün gücü iki katýna çýkarýlýyor. Bu örgütün sivil uzantýsýnýn sayýsýný, hangi durumlarý ekonomik, siyasî ve psikolojik iþgal sayýp hareket ettiðini kimse bilmiyor. Meselâ küresel ekonominin Türkiye’ye girmesi ekonomik iþgal midir? Bu mantýkla kendini þekillendirmiþ bir ordu kadar ülke için daha büyük iç tehdit olamaz. Siyasî iþgalin ne olduðunu bize anlatacak kimse yok… Bu kavramlar üzerinden toplum üzerinde her türlü operasyonu yapmaya kendine hak gören bir yapýyla karþý karþýyayýz.

 

 

 

Resmî ideolojinin dýþýna çýkmýþ bütün iktidarlar siyasî iþgalci olarak algýlanýyor olabilir…

 

Evet. Demokrasinin her türünü siyasî iþgal olarak nitelendiren bir sürü manyak çýkabilir karþýmýza. Yani bu askerî gücün onaylamadýðý bir iktidarýn yaþama þansý olmadýðý anlamýný taþýyor. Demokrasi falan hikâye… Asýl tehlike bu!

 

 

 

Asker üzerindeki siyasî denetimden sadece hükümet anlaþýlmamasý gerekir deðil mi?

 

Yasama organý ve komisyonlarý var. Bir ülkenin hukuk devleti olduðunu iddia ediyorsak hukukun giremediði bir yer olmamalý. Hukuka en büyük tehdit askerden geliyor. Allah’tan askerî yargýnýn

 

alanýný daraltan düzenleme yapýldý da bu soruþturmalar, dâvâlar yürütülebiliyor.

 

 

 

Kozmik odaya girilmesi sizce hukukun girilemez bir alana daha girdiðini mi gösteriyor?

 

Bir kere asker üniformasý altýnda askerî alanda askerî yetkileri kullanarak suç iþleyenler varsa bunlarý çaydýracak bir þey… Artýk bana kimse dokunamaz düþüncesi ortadan kalkarken vatandaþlarýn can güvenliðini tesis etme açýsýndan önemli bir giriþim. Bir umudun baþlangýcý; Faili meçhul cinayetler ne kadar aydýnlatýlýr bilinmez ancak geleceðe yönelik olarak kozmik odaya yargýcýn girmesi bize güvence veriyor.

 

Siz Özel Harp örgütünün gücünün iki katýna çýkarýldýðýný söylediniz. Sivil uzantýlarýyla düþünüldüðünde nasýl bir etki alanýna sahip…

 

Hukukun çetelerin üstüne gittiði bugünlerde çetelerin verebileceði tek cevap sokaða inmektir. Bu tip bir örgütlenmenin seferber edebileceði ciddî bir kitle gücü var. Kitle gücünün seferber edilmesiyle toplumda çýkacak gerginlikleri önlemenin tek yolu deþifre etmek!

 

 

 

Kozmik odaya girilmesi, bu örgütün deþifre edilmesi açýsýndan ne anlam ifade ediyor?

 

Yargýcýn edineceði bilgilerle bunlarýn önlenmesi pek mümkün görünmüyor. Biliyorsunuz buradaki devlet sýrrý niteliðindeki bilgilerin dýþarý sýzmasý bir suç teþkil ediyor.

 

 

 

Bu geliþmeler yaþanýrken hükümetle ilgili siyasî vesayet tartýþmasý yaþanýyor. Siz bu tartýþmalarý nasýl deðerlendiriyorsunuz?

 

Vesayet halkýn seçtiði sivil iktidar üzerinde silâhlý gücün, bürokrasinin, elitlerin etkisine denetimine denir. Böyle olunca vesayet askerî alan için kullanýlabilir bir taným. Bence bu itirazlar siyaset üzerinden askerî vesayetin kalkmasýndan rahatsýz olanlardan geliyor. AK partinin alternatifi asker deðil, CHP veya MHP’dir. Ak Parti iktidarýna karþýyýz CHP iktidarý olabilir diyebilirsiniz, diðer türlüsü kabul edilebilir deðil. Sivil darbe tartýþmalarý da öyle, hükümet hangi silâhý kullanarak kime karþý darbe yapýyor. Bu kavramlar üzerinden yapýlan tartýþmalarýn birilerini dövmek amacýyla yapýldýðýný düþünüyorum.

 

 

 

Siz partilerin siyasî olarak yanlýþlarý varsa bunun vesayet anlamýna gelmeyeceðini söylüyorsunuz…

 

Otokratik eðilim, lider sultasý diyebilirsiniz. Eðer iktidar bir yerlerde yanlýþ yapýyorsa, bunu düzeltecek olan muhalefettir. Bu tartýþmalarý asker üzerinden yaparsanýz, bizi baþka yerlere götürür ve bu tür tartýþmalar demokrasiye aykýrýdýr. 411 el kaosa kalktý diyenlerle asker ve sivil vesayet tartýþmalarýný yapanlar ayný kafa.

 

 

 

Türkiye’nin Müslüman bir ülke olduðu için zamanla dindar yöneticiler karþýsýnda biat edecekleri yönünde eleþtiriler var. Buna katýlýr mýsýnýz?

 

Bu durumlarý ortadan kaldýracak olan muhalefet partileridir. Toplumsal zeminlerini kuvvetlendirmeleri gerekir. Türkiye özel sektörü hýzla geliþen bir ülke. Devlet içindeki zenginlik azaldýðý için devlet içindeki iktidar kavgasý da azaldý. Ýnsanlar devletten beni zengin et yerine beni özgür býrak rekabet edeyim diyeli çok oldu. Devletle vatandaþ arasýndaki biat kültürünü saðlayan alýþ veriþi yürütecek devlet cihazý kalmadý. Ekonomik alandaki geliþmeleri siyasal özgürlüklerin garantisi olarak görmek gerekiyor. Biat kültürünün yerleþtiði bir sistem bu kadar zenginliði yaratamaz. Bu ekonomik zenginlik de biat kültürünü kaldýramaz.

 

 

 

Siz askerî vesayetten bahsederken bir yazýnýzda ordunun yeniden yapýlandýrýlmasý gereðinden bahsetmiþsiniz. Biraz açar mýsýnýz?

 

Ordu deðil vatan kutsaldýr. Eðer ordunuz iþinizi görmüyorsa daðýtýr yenisini kurarsýnýz. Bizim tarihimizde bir Türk ordusu baþka bir Türk ordusunu ayný devletin altýnda imha etmiþtir. 1826’da Yeniçeri ordusunu baþka bir ordumuzla imha ettik. Hakeza Kurtuluþ Savaþýnda Ankara ordusu Ýstanbul ordusunu laðvetti. Bugün savunma ihtiyaçlarýmýza göre çok sür'atli bir þekilde ordunun yapýlanmasýný deðiþtirmemiz gerekiyor. Ýç tehdit algýlamasýna göre yapýlanmýþ bir orduya Türkiye’nin ihtiyacý yok. Ýç tehdit algýsýna göre yapýlanmýþ karargâh yapýlanmasýnýn laðvedilmesi gerekiyor. Bizim Genelkurmay karargâhýný gözden geçirip, doðrudan doðruya Genelkurmay'a ve ikinci baþkana baðlý birimleri yeniden düzenlememiz gerekiyor. Jandarmanýn mutlaka lâðvedilip kýr polisinin devreye sokulmasý lâzým. Emasya Protokolü gibi askerî güce ülke içinde operasyon alaný açan düzenlemelerden vazgeçilmesi lâzým.

 

 

 

Yeni bir ordu düzenine geçmek sür'atle yapýlacak kadar kolay bir olay mý?

 

Ordu laðvedilsin derken 27 Mayýs darbesi buna en yakýn örnek. 27 Mayýs darbesinde 235 general ve 2700 subay emekliye sevk edilmiþti. Türkiye’nin bu gün böyle bir þeye ihtiyacý var. General sayýsýnýn azaltýlmasý ayrýcalýklarýn da azaltýlmasý anlamýna gelir. Herkes kendini statükoya göre belirlediði için statükonun deðiþmesi gerekiyor. Askerin sivil alandan çekilmesi gerekiyor.

 

 

 

Ama 60'ta bunu askerin kendi yapýyor…

 

Rütbesi albaydan yukarý çýkmayan millî birlik komitesi yani cunta yapýyor.

 

 

 

Bugün böyle bir irade var mý askerde?

 

Artýk bunu sivil iktidarýn demokratik bir kararla yapmasý gerekiyor.

 

 

 

Sizce ordu içinde demokratik sistemi isteyen subaylar var mý?

 

Ordu içinde bir çatýþma olmasa, makul bir eðilim olmasa ve iþ baþýnda bulunmasa ortaya dökülüp saçýlan þeylerin olmasý mümkün deðil. Ýki ordu var öyle görünüyor!

 

 

 

Kemalizm çöktü, Bediüzzaman haklý çýktý

 

Siyaset Bilimci Prof. Mümtaz’er Türköne “Kemalizm çökmüþtür. Bediüzzaman modelinin Kemalist modele göre haklýlýðýný ve doðruluðunu ispatladýðýný düþünüyorum.” dedi.

 

 

 

Bediüzzaman Türkiye tarihi açýsýndan nasýl bir þahsiyet sizce?

 

Hiçbirimiz elli yýl sonrasýný görüp elli yýl sonrasý için net bir þey söyleyemeyiz. Ben Bediüzzaman’ýn yýllar önce bugünü gördüðünü düþünüyorum. Öncelikle Bediüzzaman ve Risâle-i Nur Hareketi’ni yurt dýþýnda Pakistan’da Cemaat-i Ýslâmî ve Mýsýrda Ýhvan-ý Müsliminle yurt içinde Ticanilikle karþýlaþtýrmak gerekir. Bu karþýlaþtýrmayý yaptýðýnýzda öngörü ve basiret açýsýndan Bediüzzaman’ýn Türkiye’yi sevk ettiði istikametin doðru bir istikamet olduðunu tarih bize ispatlamýþtýr.

 

 

 

Bediüzzaman’ýn bu konudaki rolü nasýl olmuþtur?

 

Bediüzzaman dinî lider olmanýn ötesinde toplumsal bir lider olarak Türk toplumunu savrulmalardan, radikal arayýþlardan uzak tutarak bu arayýþlarý frenlemiþtir. Türkiye Mýsýr ve Pakistan’da olduðu gibi þiddet üreten siyasî iktidarla karþý þiddet uygulayan radikal hareketlerin olduðu bir ülke olabilirdi. Bediüzzaman toplumdaki þiddet potansiyelini yapýcý bir alana yönlendirmiþtir. Bunun büyük bir feraset iþi olduðunu düþünüyorum. Bediüzzamaný dinî mesajlarý üzerine söylenen pek çok þey var, ancak bu yönü üzerine özellikle durulmalý diye düþünüyorum. Ýnsanlar Tek Parti döneminin toplumun bütün deðerlerini ezip geçen yönetimi karþýsýnda çok rahat sokaða çýkýp þiddet gösterebilirdi. Onlarýn aradýðý þey buydu, ancak Bediüzzaman bunu engellemiþtir. Toplumdaki enerjiyi bugünleri ortaya çýkaracak alana teksif etti. Yani tek parti modernleþmesinin vahþi vandalizminin tahribatýndan ve o dönemin tehlikeli badirelerinden büyük ölçüde Bediüzzaman’ýn toplumsal önderliði sayesinde kurtulduðumuzu düþünüyorum.

 

 

 

Nur hareketine mensup olanlarýn pasif olduðu yönünde eleþtirilere ne dersiniz. Bir arkadaþým

 

Siyasal Ýslâmcýlarýn toplumsal ve siyasal alanda Nurculara yer açtýðýný söylüyor. Buna katýlýr mýsýnýz?

 

Geçmiþte ve günümüzde bu tür eleþtiriler yapýlýyor, ancak bunun cevabýný ortaya çýkan tabloyla alýyoruz. Bugün kimin haklý olduðu ortada. 50. yýlýn bu anlamda çok önemli olduðunu düþünüyorum. Bence Nur hareketi Siyasal Ýslâmcýlarýn sapmasýný engellemiþtir. Þiddetin önünde durarak, tepkileri meþrû alanda tutarak büyük bir rol üstlenmiþtir. Ben de lise yýllarýnda Risâle sohbetlerine giderdim. Talebeleri çok silik bulurdum, “Baþýna vur ekmeðini al” derdim. Onun içinde Nurcu olmaktan vazgeçtim. Bugün geçmiþe baktýðýmda benim hata yaptýðýmý çok net görüyorum.

 

 

 

Sizce Nurcular iki kutup arasýnda bir köprü mü?

 

Vandalizmi yürütenlerin bu tür bir iletiþime açýk olduðunu düþünmüyorum, ancak diðer iki kutup arasýnda katalizör görevi görerek çatýþmayý önlediðini düþünüyorum.

 

 

 

Kemalistlerin Bediüzzaman’ý görmezden geldiðini düþünüyor musunuz?

 

Bunun tam tersini düþünüyorum. Said Kürdî diye çok saðlam bir geleneði var Kemalist ekolün. En çok ciddiye aldýklarý kiþinin Bediüzzaman olduðunu biliyorum. Kemalistler toplumun zaman zaman þiddet sarmalýna girmelerini çok istiyorlardý, ancak bunu Said Nursî önlemiþtir. Uzun yýllar Rejim karþýtlýðý Nurculuk olarak lanse edildi. Risâle okumak yasaktý. Sonuç olarak sabýr ve tahammülün 50 yýl sonra meyveleri ortada…

 

 

 

Sizce Said Nursî’nin temsil ettiði toplum modeli Kemalist modeli geçmiþ midir?

 

Kemalizm çökmüþtür. Bediüzzaman modelinin Kemalist modele göre haklýlýðýný ve doðruluðunu ispatladýðýný düþünüyorum. Kemalizmin çöktüðü Türkiye’de farklýlýklarý zenginlik olarak muhafaza eden, düþmanlýk yerine hoþgörüyü esas alan Nur hareketi haklýlýðýný ispatlamýþtýr. Ben Bediüzzaman’ýn toplumun deðiþik kesimleri tarafýndan yeni yeni keþfedilen bir deðer olduðunu düþünüyorum.

 

 

Yeni Asya, 18.01.2010