Dua ederken neden eller ters çevriliyor?

[Webmaster]

Dua ederken neden eller ters çevriliyor?

 

"Hocam, bazý kiþilerin dua ederken ellerini tersini çevirdiklerini gördüm.

 

Peygamberimizin sünnetinde böyle bir þey var mýdýr? Eller nerelerde ters çevrilir?" Duanýn âdâbý ve dua ederken ellerin nasýl tutulacaðýný Peygamberimizin (a.s.m.) uygulamasýnda açýkça görüyoruz.

 

Sahabilerin anlattýðýna göre, Peygamberimiz (a.s.m.) ellerini göðüs hizasýna getirir, avuç içlerini yüzüne meyilli olarak açarak dua ederdi. Hatta Peygamberimizin yaðmur duasý yaparken ellerini iyice yukarý kaldýrdýðýný ve koltuk altlarýnýn beyazlýklarý görülünceye kadar dua ettiðini on yýl hizmetinde bulunan Hz. Enes bin Mâlik haber veriyor.1

 

Evet, bir kul olarak bütün ihtiyaçlarýmýzý bizzat Rabbimizden isteriz. Ýnsanlýk icabý iþlediðimiz kusur ve günahlarýmýzýn baðýþlanmasý için de Allah'tan af dileriz. Yine baþýmýza gelecek belâlarýn def'i ve gelmiþ olanlarýn uzaklaþmasý için Yüce Allah'a sýðýnýrýz.

 

Ýþte, Allah'tan birþey isterken veya arzu etmediðimiz bir þeyden korunmak için dua ettiðimizde, ifadelerimizde deðiþiklikler olduðu gibi, ellerin duruþunda da deðiþiklikler olur. Hallad bin Sâbi'l-Ensarî, Peygamberimizin (a.s.m.) dua ederken ellerini nasýl tuttuðunu þöyle anlatýyor: "Peygamber (a.s.m.) Allah'tan bir þey istediði zaman avuçlarýnýn içini semâya kaldýrýr, bir þeyden Allah'a sýðýndýðý zamanda da avuçlarýnýn dýþýný (ellerinin tersini) semâya çevirirdi"2

 

Yine Peygamberimiz yaðmur duasý esnasýnda da ellerinin dýþýný çevirdiðini nakleden Enes bin Mâlik, "Hz. Peygamber (a.s.m.) yaðmur duasý yapmýþ ve avuçlarýnýn sýrtý ile semaya iþaret etmiþtir" diyor. 3 Çünkü yaðmurun kesilmesi ve uzun bir süre yaðmamasý bir musibettir. Bu belânýn def'i için yaðmur duasý yapýlýr.

 

Kýtlýðýn, yaðmursuzluðun gidip, bereketin ve bolluðun gelmesi istenir. Ýþte bu susuzluðun gitmesi için dua esnasýnda elin tersi çevrilir. Ýmam-ý Nevevî bu hadise þu açýklamayý getirir: "Alimlerimiz belâlardan kurtulmak için yapýlan dualarda ellerini ellerinin tersini semaya çevirmiþler, Allah'tan birþey isterken de ellerinin içini semâya kaldýrmanýn sünnet olduðunu, bu hadisi delil olarak getirmiþlerdir." 4

 

Enbiya Suresinin 90. âyetinin, duanýn âdâbýný bildirdiðini söyleyen tefsir âlimleri, bu âyetten hareket ederek "Dua esnasýnda yerine göre ellerin bazen içi, bazen de tersi çevrilir" derler. Ayetin meali þöyle: "Gerçekten bütün bu peygamberler hayýr iþlerinde yarýþýrlar. Umarak ve korkarak bize dua ederlerdi.

 

Onlar bizim için derin saygý gösterirlerdi." Ayette geçen "raðeben" raðbet ve ümit mânâsýna gelirken, "raheben" kelimesi de korku hâli demektir. Ýþte bu âyetten "Allah'tan bir þey istendiði zaman avuçlarýn içi, korku ânýnda Allah'a sýðýnýrken de avuçlarýn dýþý semaya kaldýrýlýr" hükmüne varýlýyor. 5

 

Ýþte Allah'tan saðlýk, âfiyet, huzur, sakinlik, bereket ve bolluk dilerken ellerinin iç kýsmý kaldýrýr; kötülük, kýtlýk, kuraklýk, belâ, musibet, geçim darlýðý, ayrýlýk ve düþmanlýklardan sakýnmak için, Allah'a sýðýnýrken de ellerinin tersi çevrilir. Namaz tesbihatýnda "ecirna (bizi muhafaza et)" derken de fitne ve belâlardan sýðýnma vardýr. Bu anda da ellerin tersi çevrilir.

 

 

Mehmed Paksu,

Bugün, 31.10.2008

 

1. Müslim, Ýstiska: 5.

2. Müsned, 4:56.

3. Müslim, Ýstiska: 6.

4. Nevevî, Þerhü Sahih-i Müslim, 5:190.

5. Büluðu'l-Merâm Tercümesi, 2:230.