Kemalizm, liberalizm, Islam ve sol (Taha Akyol)

[Webmaster]

KEMALÝZM, hemen daima ‘sol’u müttefik görmüþtü, en azýndan etkin bir “Sol Kemalizm” vardý, halen de var ama artýk Kemalizme ‘devrim teorisi’ ile deðil, özgürlük düþüncesiyle karþý çýkan bir sol geliþiyor; darbe karþýtý yürüyüþler, Taraf gazetesi, Radikal‘in sol-liberal yazarlarý...

Özgürlükçü solcu, ateist Murat Belge’yi muhafazakârlar seviyor; Kemalistler kýzýyor!

Taraf‘ta Ahmet Altan geniþ dindar kitlelerle özgürlükçü solun ittifak yapmasýný savunuyor. Basit bir siyasi ittifak deðil, bir tür ‘dine saygýlý sol’ teorisi geliþtiriyor. Bunu ilk düþünen 1970’lerde Ecevit olmuþtu.

Altan’ýn ‘sosyolojik’ kanýtý, dindar kesimin ‘sivil’ oy davranýþlarýyla bu kesimin Taraf‘a gösterdiði sempatidir.

 

Liberalizm faktörü

Ýkincisi ve daha köklüsü, liberalizmle muhafazakârlýk arasýndaki ‘tarihsel blok’ duruþudur. Kemalistler dünkü ‘köylülerin Türkiye’sinde liberalleri kolayca tasfiye etmiþ, ondan sonra da entelektüel hayatýmýzda liberalizm adeta unutulmuþtu.

Orta sýnýflaþan bugünkü Türkiye’de ise, entelektüel inisiyatifin nasýl deðiþtiðini Radikal‘de Haluk Þahin’in CHP’yi Sosyalist Enternasyonal kongresine gitmediði için eleþtiren yazýsýnda görmek mümkün:

“Yabancýlarýn baþtan önyargýlý olduklarý bahanesine sýðýnarak susmak, kaçmak, kapanmak yalnýz karþýnýzdakilerin iþine yarar. Sizin býraktýðýnýz boþluðu onlar doldurur, dolduruyor da...”

Þahin’in ‘onlar’ dediði kesim, liberallerle muhafazakârlardýr. Devam ediyor:

“Onlar susmuyor, saklanmýyor, kapanmýyor. Gidiyor, konuþuyor, kendi görüþlerini býkmadan usanmadan anlatýyor. Umulmadýk insanlarla ittifak kuruyor...”

Gerçekten, CHP’lilere göre, AKP’nin Sosyalist Enternasyonal’de lobi yapabilmesi, CHP’nin ise ‘kaçmasý’ ilginç deðil mi?!

 

Birlikte yaþamak

Ýslami ve muhafazakâr kesimlere gelince... Cumhuriyet elitlerinin dilindeki “Batýlý yaþam, çaðdaþlýk” gibi terimleri eskiden bu kitleler kendilerinin “gerici” diye aþaðýlanmalarý olarak algýlardý! Ama artýk yükselen Anadolu sermayesi ve demokrasiyle görüyorlar ki, Batý’nýn bir de özgürlükçü ve kalkýnmacý yaný var! Ýþte buna sahip çýkýyorlar. Batý’nýn siyasi deðerlerine þüpheci bakanlar artýk Kemalistlerdir!

Muhafazakârlardaki bu büyük deðiþim basit bir siyasi ve iktisadi çýkarcýlýða indirgenemez. Sosyolojik açýdan ‘burjuvalaþma’ süreci; siyasi ve entelektüel açýdan ise serbestlik arayýþý doðal olarak Ýslami kesimde liberalizme ve özgürlükçü sola zihni bir açýlým yaratýyor.

Dün Erbakan liberalleri “Renksizler” diye aþaðýlardý. Halbuki Özal’dan beri muhafazakârlar artýk ‘liberal’ kavramýný seviyor!

Kemalistler “uyanýk bekçi” psikolojiyle, bu deðiþimleri tuzak falan sanýyor. Deðiþimin þehirleþme, piyasa ekonomisi, demokrasi, dýþa açýlma gibi dinamiklerini bu psikoloji yüzünden doðru analiz edemiyorlar. “Susmak, kaçmak, kapanmak” gibi tepkilere kapýlýyorlar.

Hepimiz þu iki maddi gerçeði içimize sindirmeliyiz:

Modernleþen toplumlar kaçýnýlmaz olarak orta sýnýflaþýr, çoðulculaþýr. Artýk tek fikirli, tek-tip itikatlý bir toplum hayal bile edilemez.

Kimse öbürünü tasfiye edemez. Herkesin ve ülkemizin geleceði hepimizin ‘birlikte yaþama’yý benimsemesine baðlýdýr. Bunun adý demokrasidir.

Biraz saðduyu yeterlidir bunun için.

 

 

Taha Akyol,

Milliyet, 07.07.2008