Irkcilik Üzerine Kisa Bir Degerlendirme

[Webmaster]

Irkçýlýk Üzerine Kýsa Bir Deðerlendirme

 

A Short Analysis of Racism

 

Þadi EREN

Köprü Dergisi - Bahar 2007, Sayi 98

 

Doç. Dr., sadieren@hotmail.com

 

Irkçýlýk Ýlleti

 

1983 yýlýnda Erzurum Ýlahiyat'ta talebe iken, bir vesile ile Malazgirt'e gitmiþtim. Erzurum'a dönerken, otobüste yan yana oturduðumuz kiþiyle sohbete baþladýk. Diyarbakýrlý olduðunu öðrenince kendisine "Bir zamanlar Diyarbakýr biraz sýkýntýlýydý, inþaallah düzelmiþtir." dedim. Bana dikkatle baktý ve "ama biz davamýzda haklýydýk" dedi. "Davanýz neydi?" diye sordum. "Bize 'siz Türksünüz' dediler. Biz de farklý bir millet olduðumuzu ispat için silaha sarýldýk" cevabýný verdi.

 

Ona "Peygamber Efendimiz (asm) ne Türk ne de Kürt'tür, ama hepimizin peygamberidir. Ýslamiyet ýrklar ötesi bir davadýr, bütün ýrklarý içine alýr, onlarý kardeþ yapar. Türkler ve Kürtler asýrlardýr ayný vataný paylaþmýþ, ayný dine mensup, ayný idealleri taþýyan, ayný yüce deðerler için gerekirse can veren iki millettirler." dedim.

 

Din noktasýndan konuya yaklaþýlýnca muhatabým hayli yumuþadý ve "haklýsýnýz, biz aslýnda bir ve beraberiz." dedi. Bu durum bile, ýrkçýlýðýn ne tür bir illet, dinin ise nasýl birleþtirici bir olgu olduðunu gözler önüne sermeye yetmektedir.

 

Ýlk Irkçý

 

Ýnsana deðer kazandýran; soy, sop, mal gibi þeyler deðil, ilim, ahlak, fazilet gibi deðerlerdir. Ama tüm deðer ölçülerinde Ýslam'a ters düþen þeytan, ýrk meselesinde de aldanmýþ ve aldanmaktadýr. Þöyle ki:

 

Allahu Teala Hz. Âdem’i (as) yaratýr ve meleklerin O'na secde etmelerini ister. Bütün melekler secde ederler. Ama melekler arasýnda bulunan þeytan secde etmez. Allah'ýn "emrettiðim halde secde etmene engel nedir?" sorusuna þöyle cevap verir:

 

"Ben ondan daha hayýrlýyým. Beni ateþten, Onu ise topraktan yarattýn." (A'raf suresi, 11-12)

 

Benzeri bir yaklaþýmla, kendi ýrk ve milletinden olanlarý üstün, baþka ýrk ve milletten olanlarý aþaðý görmek, þeytanî bir bakýþ açýsýdýr. Yahudi milletinin, kendilerini Allah'ýn seçkin kullarý, diðer insanlarý ise kendilerine bir nevi hizmetçi görmeleri nice problemler meydana getirmiþ ve getirmektedir. Almanlarýn "biz üstün ýrkýz" mülahazasýyla 2. Dünya Savaþý'ný çýkarmalarýnýn sonuçlarý gözler önündedir.

 

Irkçýlýk Yönünden Ýslam ve Hýristiyanlýk

 

Ýslami alanda araþtýrmalar yapan meþhur þarkiyatçý W. Montgomery Watt þöyle der: "Birçok Hýristiyan'ýn meylettiði fikre göre bütün dünyanýn nihai dini Hýristiyanlýk olacaktýr. Fakat bu kesin olmaktan çok uzaktýr. Sadece bir noktaya dokunmak konuya açýklýk getirmek için yeterlidir: Baþta gelen Hýristiyan ülkelerden bazýlarý bugün bir ýrkçýlýk felaketine düþmüþler. Þimdi, kendi mensuplarý arasýnda görülen ýrkçýlýk felaketiyle baþa çýkamayan bir dinin dünyanýn diðer problemlerinin çözümüne katkýda bulunmasý elbette mümkün deðildir… Ýslam'ýn üstün olduðu konular arasýnda baþta geleni onun insan kardeþliðinin kurulmasýndaki baþarýsý ve iman konusundaki derinliðidir… Geleceðin yegâne dininin çerçevesini temin etme iddiasýnda Ýslam, þüphe yok ki güçlü bir yarýþçýdýr." (W. Montgomery Watt, Modern Dünyada Ýslam Vahyi, s. 173)

 

Nitekim dünyanýn her tarafýnda Hýristiyan misyonerleri harýl harýl çalýþtýklarý halde, Ýslamiyet çok daha süratli bir þekilde yayýlmaktadýr. Mesela beyaz insanlarýn Afrika'da siyahlar için ayrý kiliseler yapmalarý onlarý rencide etmekte ve onlar da Hýristiyanlýðý deðil Ýslam'ý seçmektedirler.

 

Bütün Ýnsanlar Kardeþtir!

 

Hz. Nuh’a (as) "ikinci Âdem" de derler. Bazýlarý, þu an dünyadaki bütün insan ýrklarýnýn Hz. Nuh'un (as) üç oðlu olan "Ham, Sam ve Yafes"ten geldiðini söylerler. Bunun sebebi, onun zamanýnda meydana gelen tufanda inkârcý insanlarýn toptan helak edilmeleri ve sonraki insan nesillerinin Hz. Nuh (as) ve onunla beraber gemiye binenlerden gelmesidir. Aslýnda biraz daha geriye gittiðimizde karþýmýza Hz. Âdem (as) ve Hz. Havva çýkar, bütün insanlar ve ýrklar bunlara dayanýr. Bu açýdan baktýðýmýzda, bütün insanlarý ayný ana-babadan gelen akrabalar olarak görmek mümkündür. Kur'an bunu þöyle bildirir:

 

"Ey insanlar! Sizi bir erkekle bir diþiden yarattýk. Birbirinizi tanýmanýz için, sizi milletlere, kabilelere böldük. Þüphesiz Allah katýnda en þerefliniz, en takva sahibi olanýnýzdýr." (Hucurat Sûresi, 13)

 

Ayný surede daha özel bir kardeþliðe de dikkat çekilir ve þöyle denilir: "Mü'minler ancak kardeþtirler." (Hucurat Sûresi, 10)

 

Buradaki kardeþlik, nesebi bir kardeþlik olmayýp imandan gelen bir kardeþliktir. Bu kardeþlik ebediyen devam edecektir. Nesebi kardeþlik ise, þu dünyada bile bazen hükmünü yitirmekte, ayný anne- babadan gelen kimseler birbirine düþman olabilmektedirler. Eðer aralarýnda iman baðý yoksa, diðer alemde bu nesebi kardeþlik baðý bir anlam ifade etmeyecektir. Kur'an buna þöyle dikkat çeker:

 

"Sûr'a üflendiði zaman aralarýnda artýk ne nesep kalýr, ne de birbirlerinin hallerini sorarlar." (Mü'minun Suresi, 101)

 

Yani kýyamet koptuðunda, herkes kendi derdine düþer, baþkasýnýn halini düþünmeye, sormaya sýra gelmez. O gün, salih amel dýþýnda bir þey insana fayda vermez. Hatta peygamber oðlu veya peygamber kýzý olmak da insaný kurtarmaz. Bunun ibretli bir örneðini Hz. Nuh'un (as) oðlunda görebiliriz:

 

Nuh'un Oðlu

 

Hz. Nuh'un (as) oðullarýndan biri iman etmez. Ýman etmeyenleri bir tufan beklemektedir. Sular yükselirken, Hz. Nuh (as) hem peygamberlik, hem de babalýk þefkatiyle oðluna "Yavrum, gel bizimle beraber gemiye bin, kâfirlerden olma" der. Fakat oðlu "beni sudan koruyacak bir daða çýkar, kurtulurum" diyerek gemiye binmez. O sýrada bir dalga gelir, Nuh'un oðlu sularýn içinde kaybolur gider.

 

Hz. Nuh (as), "Ya Rabbi, þüphesiz bu oðlum ehlimdendir. Senin va'din ise elbette haktýr. Sen Hâkimler hâkimisin" der.

 

Allah þöyle buyurur: "Ey Nuh, o senin ehlinden deðildir. Çünkü o, salih olmayan bir amel sahibidir. O halde, hakkýnda bilgin olmayan bir þeyi benden isteme. Seni, cahillerden olmandan menederim."

 

Hz. Nuh (as) der: "Ya Rabbi, bilmediðim þeyi Sen'den istemekten Sana sýðýnýrým. Eðer beni baðýþlamaz ve bana merhamet etmezsen, zarara düþenlerden olurum." (Hud, 42-47)

 

Görüldüðü gibi, peygamber oðlu olmak bile insaný kurtarmamaktadýr.

 

"Ey Bu Vatan Gençleri!"

 

Bediüzzaman Said Nursi gençlere þöyle hitap eder:

 

"Ey bu vatan gençleri! Frenkleri taklide çalýþmayýnýz! Âyâ, Avrupa'nýn size ettikleri hadsiz zulüm ve adavetten sonra, hangi akýl ile onlarýn sefahet ve bâtýl efkârlarýna ittiba edip emniyet ediyorsunuz? Yok! Yok! Sefihane taklid edenler, ittiba deðil, belki þuursuz olarak onlarýn safýna iltihak edip kendi kendinizi ve kardeþlerinizi idam ediyorsunuz. Âgâh olunuz ki, siz ahlâksýzcasýna ittiba ettikçe, hamiyet davasýnda yalancýlýk ediyorsunuz! Çünkü þu surette ittibaýnýz, milliyetinize karþý bir istihfaftýr ve millete bir istihzadýr!" (Said Nursi, Lem'alar, s. 120)

 

Bediüzzaman'ýn gençlere bu hitabýnda bir ýrk ismi vermeden "Ey bu vatan gençleri" demesi çok anlamlýdýr. Çünkü eskiden beri hicretlerle pek çok milletin gelip geçtiði veya yerleþtiði bu mübarek vatanda, günümüzde de farklý milletler beraberce yaþamaktadýr. Hepsini tek bir isimde toplamak mümkün deðildir. Toplamaya çalýþanlar da muvaffak olamamýþlardýr. Yüzde doksan küsuru Müslüman olan bu cennet vatanýn evladýný bir araya getiren bað, Ýslâmiyet'tir. Bayram ve Cuma namazlarýnda, yedisinden yetmiþine, liberalinden radikaline her türlü insanýn, camilerde kardeþçe bir araya gelmesi bunun bir ispatýdýr.

 

Müsbet Milliyet

 

Her þeyin hem müsbeti hem de menfisi olabilir. Mesela, "radyo faydalý mýdýr yoksa zararlý mýdýr?" denilse "kullanýma göre deðiþir" demek gerekir. Yoksa hem faydalý hem de zararlý olabilir. Benzeri bir þekilde milliyeti deðerlendirebiliriz. Her insanýn fýtri olarak kendi milletini sevmesi güzeldir, faydalýdýr. Ama bu, baþka ýrk ve milletlerden olanlara düþmanlýða dönerse elbette zararlýdýr.

 

Ýslam Milliyeti

 

Bediüzzaman Said Nursi, Ýslami açýdan milliyeti þöyle deðerlendirir: "Milliyetimiz bir vücuttur. Ruhu Ýslâmiyet, aklý Kur'ân ve imandýr." (Münazarat, s. 99)

 

Bilindiði gibi, bir vücudun ruhu olmasa o vücut bir iþe yaramaz, aklý olmasa çýlgýnca iþler yapar. Onun gibi, müsbet manada bir milliyetin de ruhu Ýslamiyet, aklý Kur'an ve imandýr. Bir Müslüman hangi ýrka mensup olursa olsun Ýslamiyet'ten ruh alýr ve almalýdýr. Mesela, günümüzde Macarlar ve Bulgarlarýn bir kýsmý Türk olmalarýna raðmen Ýslamiyet'ten ruh almadýklarýndan Türklükle de pek baðlarý kalmamýþtýr.

 

Öte yandan, bir Müslüman mücerret kendi aklýyla deðil Kur'an'ýn ölçülerine göre ölçer, biçer ve meseleleri deðerlendirir. Mesela kendi aklý ona kendi milletinden olanlarý daha üstün gösterebilir. Ama Kur'an'a baktýðýnda üstünlüðün takva ile olduðunu görür, kendi aklýna göre deðil Kur'an'a göre deðerlendirir.

 

Din Kardeþliði

 

Ýslamiyet, ayný dinin mensuplarýný birbirine kardeþ ilan eder. Ama insan dinden gelen ölçülerle deðil de baþka ölçülerle yola çýkarsa yanlýþ kanaat ve sonuçlara varabilir. Bediüzzaman Said Nursi, bu konuda þöyle bir hatýrasýný nakleder:

 

Ben Van'da iken, hamiyetli Kürd bir talebeme dedim ki: "Türkler Ýslâmiyet'e çok hizmet etmiþler. Sen onlara ne niyetle bakýyorsun?"

 

Dedi: "Ben Müslüman bir Türk'ü, fâsýk bir kardeþime tercih ediyorum. Belki babamdan ziyade ona alâkadarým. Çünki tam imana hizmet ediyorlar."

 

Bir zaman geçti o talebem, ben esarette iken, Ýstanbul'da mektebe girmiþ. Esaretten geldikten sonra gördüm. Bazý ýrkçý öðretmenlerden aldýðý aksülamel ile, o da Kürtçülük damarý ile baþka bir mesleðe girmiþ. Bana dedi: "Ben þimdi gayet fâsýk, hatta dinsiz de olsa bir Kürtü, sâlih bir Türke tercih ediyorum."

 

Sonra ben onu birkaç sohbette kurtardým. Tam kanaati geldi ki: Türkler, bu Ýslâm milletinin kahraman bir ordusudur. (Emirdað Lahikasý, s. 224-225)

 

Türkler ve Kürtler

 

Kendisi Bitlis'te dünyaya gelen, ömrünün büyük bir kýsmýný Türkler içinde geçiren ve eserlerini Türkçe olarak yazan Bediüzzaman'a göre Kürtler;

 

» Türklerin hakiki bir vatandaþý

 

» Eskiden beri onlarýn cihad arkadaþýdýr. (Said Nursi, Mektubat, s. 430)

 

Türkler ise;

 

» Ýslâm ordularýnýn en kahramaný, (Said Nursi, Lem'alar (Osm.), s. 757)

 

» Ýslâmiyetin kahraman bayraktarýdýr. (Said Nursi, Emirdað Lahikasý, s. 359)

 

Bediüzzaman, 1908 yýlýndaki Meþrutiyet sonrasýnda neþrettiði Nutuk isimli eserinde, günümüze hayli benzeyen o günün þartlarý içinde muhataplarýna þöyle der:

 

"Türkler bizim aklýmýz, biz de onlarýn kuvveti. Mecmuumuz bir iyi insan oluruz."

 

Her milletin kendine has bazý karakterleri vardýr. Bu özellikler milletin her ferdinde aynen olacak demek deðildir. Ama o millet toptan deðerlendirildiðinde o karakter kendini gösterir. Bediüzzaman, bu ifadesinde iki milletin bariz özelliklerine dikkat çekerek beraberliðin lüzumunu anlatmýþtýr.

 

Öz

 

Bu yazý, ýrkçýlýk ve milliyetçilik üzerine kýsa bir deðerlendirmedir. Yazýda ilk olarak ýrkçýlýðýn zararlarý örnekleriyle ele alýnmakta, Ýslamiyet ve Hýristiyanlýk milliyetçilik bakýmýndan karþýlaþtýrýlmaktadýr. Daha sonra Bediüzzaman'ýn Türkler ve Kürtler hakkýndaki düþüncelerine yer verilerek dinin her iki unsur üzerindeki birleþtiriciliði gözler önüne serilmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Irkçýlýk, milliyetçilik, din kardeþliði, Kürtçülük, Türkçülük

 

Abstract

 

This text is a short analysis on the racism and nationalism. The damages of racism are explained at the beginning of this study. Then, Islam and Christendom are compared on the subject of nationalism. After that, the ideas by Bediüzzaman on Turks and Kurds will be displayed. According to him, religion is a unifying factor upon these two ethnies.

 

Key Words: Racism, nationalism, religious brotherhood, Kurdism, Turkism