Moral Dünyasi Dergisi Katilim Bankalarini kapaga tasidi

[Songül]

Moral Dünyasý Dergisi yeni sayýsýnda faizsiz finans sektörünü masaya yatýrdý ve akýllara takýlan en önemli soruya cevap aradý:

“Katýlým Bankalarý Gerçekten Faizsiz mi?”

 

 

 

Dr. Veli Sýrým tarafýndan hazýrlanan ve Moral Dünyasý Dergisinde kapaða taþýnan “Katýlým Bankalarý Gerçekten Faizsiz mi?” baþlýklý dosyada, gerek ilim adamlarýndan, gerekse bu sektörde faaliyet gösteren kurumlarýn idarecilerinden detaylý bilgi aktarýldý. Baþta, Ýslam ekonomisi alanýnda çok önemli çalýþmalara imza atan ve ülkemizde bu alanýn öncüsü olarak kabul edilen Prof. Dr. Sabahaddin Zaim ve Ýslam Hukuku alanýnýn en seçkin isimlerinden Prof. Dr. Hayreddin Karaman’ýn faizsiz bankacýlýk ve Katýlým Bankalarý hakkýndaki deðerlendirmelerine yer verildi.

 

Bu iki deðerli ilim adamýmýzýn yaný sýra, Türkiye Katýlým Bankalarý Birliði Genel Sekreteri Osman Akyüz, Bank Asya Genel Müdürü Ünal Kabaca, Türkiye Finans Katýlým Bankasý Genel Müdürü Yunus Nacar, Albaraka Türk Katýlým Bankasý Genel Müdürü Dr. Adnan Büyükdeniz’in görüþleri sunuldu.

 

Uluslararasý alanda da adýndan sýkça bahsettiren Prof Dr. Sabahaddin Zaim, faizsiz bankacýlýk alanýnda geliþen hadiseler ve bu yöndeki çalýþmalar ile, Özel Finans Kurumlarýndan son günlerde adýndan sýkça söz ettiren Katýlým Bankalarýnýn ortaya çýkýþýna kadarki süreç hakkýnda bilgi verdi. Prof. Zaim, 9 Þubat 2001 tarihinde Bankacýlýk Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafýndan Ýhlas Finans Kurumu’nun faaliyet izninin kaldýrýlmasýyla patlak veren “Ýhlas Finans Krizi”nin faizsiz finans sektöründe meydana getirdiði olumsuz geliþmeler hakkýnda deðerlendirmelerde bulundu.

 

Prof. Zaim, araþtýrmacý-yazar Dr. Veli Sýrým’a krizin ilk günlerinde katýldýðý bir televizyon programýnda yaþadýðý bir hatýrasýný þöyle aktardý:

 

“2001 yýlý baþlarýnda yaþanan ve Özel Finans Kurumlarýný (ÖFK) derinden etkileyen kriz çýktýðý zaman beni bir televizyon kanalýna davet etmiþlerdi. Ahmet Hakan tarafýndan hazýrlanan programda gerek krizler, gerekse ÖFK ile ilgili pek çok konuya deðindim. Programýn sonuna doðru Ahmet Hakan bana yönelttiði sorusunda ‘Hocam’ dedi ve ‘Farzedelim ki sizin bu kurumlardan birinde hesabýnýz olsaydý” þeklinde sözlerine devam ederken ben hemen araya girdim ve ‘Var!’ dedim, sorusuna ‘Paranýzý çeker miydiniz?’ diye sorar sormaz ben hemen “Çekmedim!” cevabýný verdim. Bu cevap karþýsýnda çok þaþýrmýþ ve soracak baþka bir þey bulamamýþtý.”

 

2001 yýlýnda yaþanan ve derin etkileri günümüze kadar devam eden ekonomik krizin asýl müsebbibi olarak faizle çalýþan bankalar olduðunu söyleyen Prof. Zaim, her Müslümanýn Müslümanlýðýn gereklerini her türlü þartlar altýnda ifa etmesi gerektiðini söyledi. Örneðin elindeki tasarrufunu, birikimini faizli bir bankaya deðil, faizsiz finans sistemini uygulamaya geçiren kurumlara yatýrmasýnýn daha doðru olduðunu ifade etti.

 

Moral Dünyasý Dergisine yaptýðý açýklamalarýnda Katýlým Bankalarý hakkýnda kasýtlý veya kasýtsýz olarak ortaya atýlan þüphelere de cevap veren Prof. Dr. Zaim, faizli bankalarla ÖFK’lerin ve þimdiki haliyle Katýlým Bankalarýnýn verdikleri hizmetlerin birbirine çok benzemesi, Katýlým Bankalarýnýn daðýttýðý kâr paylarý ile bankalarýn verdiði faiz oranlarýnýn birbirine çok yakýn oluþu gibi bir takým iddialar ve yaygýn olan þüpheler hakkýnda da önemli açýklamalarda bulundu.

 

“Ýslâm Bankasý denilen müesseseler ve bu kurumlar tarafýndan uygulanan sistem, Allah’ýn koyduðu kaidelere uygun bir sistemdir” diyen Prof. Zaim, “Ama bu sistemin ve kurumlarýn baþarýya ulaþabilmesi kendiliðinden olmaz” diyerek, bu yönde halkýmýzýn üzerine düþen yükümlülükler hakkýnda bilgi verdi.

 

Moral Dünyasý Dergisinde yayýnlanan Katýlým Bankalarý dosyasýnda, Prof Dr. Hayreddin Karaman’ýn da konu hakkýndaki tespitlerine yer verildi.

 

“Katýlým kavramý Ýslamîdir ve kâra zarara katýlma mânâsýna gelmektedir” diyen Prof. Dr. Karaman, Katýlým Bankalarýnýn iþleyiþi ve Ýslâmî boyutu hakkýnda þu bilgileri aktardý:

 

“Katýlým Bankalarýnýn özelliði faizsiz çalýþmalarýdýr; ürünlerin benzer olmasý önemli deðildir, önemli olan faizin (Ýslam’ýn; baþka bir deyiþle Fýkýh ilminin faiz saydýðý gelirin, fazlalýðýn) bulunup bulunmadýðýdýr. Bankadan kredi alarak araba alýrsan bankaya faiz ödersin, Katýlým Bankalarýndan araba almak istersen arabayý onlardan satýn alýrsýn. Faiz haram, malý peþin veya vadeli olarak almak ve satmak helaldir, caizdir.”

 

“Katýlým Bankalarý” baþlýklý dosyada, ülkemizde “Katýlým Bankasý” ismiyle faaliyet gösteren finans kurumlarýnýn en üst düzey idarecilerinin görüþleri de aktarýldý.

 

Osman Akyüz–Türkiye Katýlým Bankalarý Birliði Genel Sekreteri:

 

“Katýlým Bankalarý mali sektörde faaliyet gösteren, reel ekonomiyi finanse eden ve bankacýlýk hizmetleri sunan bankalardýr. Katýlým bankalarý, tasarruf sahiplerinden topladýklarý fonlarý, faizsiz finansman prensipleri dahilinde ticaret ve sanayide deðerlendirerek, oluþan kâr veya zararý tasarruf sahipleriyle paylaþýr. Bu bankalarýn isimlerindeki ‘Katýlým’ sözcüðü yapýlan bankacýlýk türünün kar ve zarara katýlma prensibine dayalý bir bankacýlýk olduðunu ifade etmektedir.”

 

Ünal Kabaca–Bank Asya Genel Müdürü:

 

“Kasým 2005’te çýkartýlan yeni Bankacýlýk Kanunu ile ÖFK’larýn ismi ‘Katýlým Bankasý’ olarak deðiþtirilirken ulusal ve uluslararasý piyasalarda yaþadýðýmýz konumlandýrma sorunu ortadan kalkmýþ oldu.

 

“Katýlým Bankalarý, bir taraftan mevcut pastadan pay alýrlarken, bir taraftan da atýl fonlarý sektöre kazandýrarak ve körfez sermayesini sistemin içine çekerek bu pastanýn büyümesine katkýda bulunuyorlar.

 

“Bizim amacýmýz her zaman, müþterilerimize faizsiz bankacýlýk anlayýþý ile ihtiyacý olan tüm ürünleri sunabilmek oldu ve böyle olmaya da devam edecek.”

 

Yunus Nacar–Türkiye Finans Katýlým Bankasý Genel Müdürü:

 

“Katýlým bankalarýnýn herhangi bir ideolojisi yoktur. Tasarruflarýný Katýlým Bankalarý Birliðinde deðerlendiren insanlarýn önemli bir kýsmýný faizden kaçan kitle oluþturmakla birlikte, yüksek getiri bekleyerek bu kurumlarla çalýþmak isteyen müþteri sayýlarýnda da önemli artýþlar görülmektedir. Katým Bankalarý, kurulduklarý tarihten bu güne kadar ekonomik hayatýn içerisinde bulunan ya da tasarruflarýný faizsiz getirili enstrümanlarda deðerlendirmek isteyen toplumun her kesimi ile din, dil, siyasi tercih, mezhep, etnik farklýlýk gözetmeden ticaretinde dürüst her kesimle çalýþmýþlardýr.”

 

Dr. Adnan Büyükdeniz–Albaraka Türk Katýlým Bankasý Genel Müdürü:

 

“Katýlým Bankacýlýðý ile ilgili altýnýn çizilmesi gereken þey þudur: Bu kurumlarýn 22 yýldýr çalýþma prensipleri ne ise bu prensipler devam edecek. Yani ilkelerde herhangi bir deðiþiklik yok deðiþen sadece yasal unvandýr; özel finans kurumu yerine katýlým bankasý adýnýn kullanýlmasýdýr. Bugüne kadar ne yapýlýyorsa, nasýl yapýlýyorsa bundan sonra da öyle yapýlacak. Dolayýsýyla müþteri açýsýndan temelde sistemde bir deðiþiklik yok.”