insan resmi cizmek?

[Webmaster]

Deðerli Kardeþimiz;

 

Ýslam dini her konuya dair, bir bakýþ açýsý ortaya koyup her hususta görüþ ve düþünceyi yansýttýðý gibi resimle ilgili olarak da bir bakýþ açýsý belirtmiþtir.

 

Allah'ýn birliði inancýna dayanan Ýslâm dini, bu inancý korumak için son derece titizlik gösterir. Akla ve kalbe, gizli ve açýk bir þekilde girebilecek her tür þirk ve putperestlik yolunu kapatýr. Onun için de, resim konusunda hassas davranýr. Çünkü çoðunlukla, sevilen kimselerin hatýralarýný devam ettirmek gibi bir niyetle baþlayan resim ve heykel iþi, sonunda Allah'a þirk koþmaya, resmi ve heykeli yapýlan kimseleri yüceltmeye varýr. Onun için Ýslâm bu kapýyý kapatmýþtýr.

 

Hz. Peygamber Ýslamýn ilk döneminde, ne suretle olursa olsun, resimli eþya kullanýlmasýný yasakladý. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s) þirkle mücadele halindeydi; insanlarý putlara, heykellere, resimlere ibadetten uzaklaþtýrýyordu. Nitekim resim ve heykeli þiddetle yasaklayan hadisler bu dönemde söylenmiþtir.

 

"Her kim bir canlý resmi yaparsa Allah ona o resme can verinceye kadar azab eder. Ressam resmine katiyyen ruh veremez ve ebediyen azab olunur" (Tecrid-i Sarih Tercümesi, VI, s. 533).

 

"Þu resimleri yapanlar yok mu? Ýþte onlar, kýyamet gününde, haydi yaptýðýnýz resimlere can veriniz, diye azab olunacaklardýr" (Tecrid, XII, 116).

 

Ýslamýn kuvvetlenip güçlenmesiyle tazim ifade etmeyen resimlerin yapýlmasýna müsaade olunmuþtur. Nitekim Ýslâm bilginlerinin çoðu, manzara resimlerinin, yarým(Mesela belden yukarý) insan ve diðer ruh taþýyan hayvanlarýn resimlerinin yapýlmasýnda ve kullanýlmasýnda bir sakýnca görmemiþlerdir. Yalnýz tam insan ve ruh taþýyan hayvan resimleri hakkýnda alimlerden bir kýsmý, tazim olmaksýzýn kullanmayý kerahetle caiz görmüþ, bir kýsmý da görmemiþtir.

 

Ýslâm dini semavî bir din olup insanýn dünya ve âhiretini imâr etmek için nazil olmuþtur. Getirdiði hükümlerin herkesin akýl ve zevkine uymasý da mümkün deðildir. Çünkü simalar birbirine uymadýðý gibi akýl ve huylar da birbirine uymazlar. Akýl ve mantýki veren Allah Teâlâ, insan için hangi hüküm daha uygun, hangi nizam daha güzel ise onu biliyor ve onu indiriyor.

 

Bunun için emir, nehiy, haram ve helâl ile ilgili olan ilâhî kanun ve nizamlarýn bazýlarýna aklýmýz ermezse de tümüne inanýp hikmetini araþtýrmamýz gerekir. Araþtýrma yapmadan inkâr etmek küfre götürür. Bunun için þu veya bu niye haram olsun? Aklýma yatmýyor, demek büyük bir vebaldir. Birçok kimse heykel ve resim haram oluþundan söz edildiði zaman hoþlanmýyor, "heykel bir sanattýr. Neden haram olsun?'' deyip Ýslâm'ýn hükmünü tereddütsüz reddediyor.

 

Müzelerde bulunan heykeller üzerine araþtýrma yapýldýðý zaman câhiliyet devrinde, bu husus Roma ve Bizans devletlerinin hüküm sürdükleri zamanlarda insanlarýn birçoklarý heykel ve resimlere büyük itinâ göstererek tapýndýklarý putperestlik girdabýna girdikleri görülecektir. Ýnsaný yeryüzüne Hâlife olarak tâyin eden Allah Teâlâ, taþtan ve aðaçtan kendi eliyle yaptýðý heykel ve resimlere yaptýðý ibadetten onu kurtarýp lâyýk olduðu makama çýkarmak için canlý mahlûklarýn her türlü heykel ve resimlerini yasakladý.

 

Selam ve dua ile...

[Webmaster]

Nevevî, müslim'in þerhinde resimle ilgili görüþünü özetle þöyle ifade ediyor: Bizim mezhep ulemasýyla diðer mezheb ulemasý diyorlar ki: Canlý varlýklarýn resmini yapmak þiddetle yasaklanmýþtýr. Resim yapmanýn üzerine büyük vebal terettüp eder. Hakkýnda büyük tehdidler varid olmuþtur. Zira resim yapmak, Allah'ýn yaratýcýlýk iþini taklid etmek anlamýný ifade eder. Resim, ister elbise, halý, para, kab ve duvar gibi þeyler üzerinde, ister baþka bir þey üzerinde yapýlsýn haramdýr. Yalnýz aðaç, deve semeri ve cansýz mahlûklarýn resmini yapmak haram deðildir. Gölgeli -heykel- ile gölgesiz suretler arasýnda fark yoktur. Canlýlara ait olduktan sonra haramdýr.

 

Ýbn Hacer, canlý mahluklarýn suretlerini yapmak haram olduðunu bulundurulmasýnýn da caiz olmadýðýný belirttikten sonra þöyle der: Cansýz mahluklarýn resimlerini yapmak ve yaptýrmakta beis olmadýðý gibi yerde ve ayak altýnda bulunan sergilerde hakarete maruz kalmalarý hâlinde dâhi, yerde ve ayak altýnda bulunmalarýnda herhangi bir beis yoktur. Ama ayak altýnda kalmasý için dahi olsa canlý mahlûkun resmini yapmak caiz deðildir. (Zevâcir c. 2, s. 33, al-Fýkh 'ala'l-Mezâhib al-Arba'a c. 2, s. 41)

 

Gölgeli, gölgesiz resimler sahabe, tâbi'în, cumhuru ulema ile Hanefî, Þafiî ve Savrî gibi müctehidlerce de haram karþýlanmýþtýr. (Zevâcir c. 2, s. 33 )

 

Ancak haram olmayan resimler de vardýr. Þöyle ki:

 

l - Küçük kýzlarýn oynamalarý için oyuncak resimler.

 

2- Baþ veya göbekten itibaren yukarý tarafýn resmi. Böyle bir resim tam olmadýðýndan bulunmasýnda yine beis yoktur. Çünkü böyle bir mahlûkun hayat sahibi olup yaþamasý mümkün deðildir. Bundan anlaþýlýyor ki; tapu, nüfus cüzdaný, pasaport ve diðer muameleler için lüzumlu olan vesikalýk fotoðraf ile dýþ ve iç organlarýn fil imlerinin çekilmesinde hiçbir beis yoktur.

 

3- Yerde ve ayak altýnda bulunan sergideki resimlerdir. Bu tür resimlerin bulunmasýnda beis yoktur.

 

4- Ýmâm Nevevî'nin dediði gibi dað, deniz, aðaç ve bütün can sýz mahlûklarýn resmini yapmak ve yaptýrmak.

 

Yalnýz fotoðraf da bu resme dahil mi, deðil mi ihtilaflýdýr. Birçok bilgine göre dahil deðildir. O, aynada görünen resim gibidir. O, haram olmadýðý gibi bu da haram deðildir. Yani o bir görüntü tesbit edilmiþtir.