4.Söz

[el-dumano]

 

4.Söz

 

"Namaz dinin direðidir"

 

Namaz, ne kadar kýymetdar ve mühim, hem ne kadar ucuz ve az bir masraf ile kazanýlýr, hem namazsýz adam ne kadar divane ve zararlý olduðunu, iki kerre iki dört eder derecesinde kat'î anlamak istersen; þu temsilî hikâyeciðe bak, gör:

 

 

Bir zaman bir büyük hâkim, iki hizmetkârýný, -herbirisine yirmidört altun verip- iki ay uzaklýkta has ve güzel bir çiftliðine ikamet etmek için gönderiyor. Ve onlara emreder ki: "Þu para ile yol ve bilet masrafý yapýnýz. Hem oradaki meskeninize lâzým bazý þeyleri mübayaa ediniz. Bir günlük mesafede bir istasyon vardýr. Hem araba, hem gemi, hem þimendifer, hem tayyare bulunur. Sermayeye göre binilir."

 

 

Ýki hizmetkâr, ders aldýktan sonra giderler. Birisi bahtiyar idi ki, istasyona kadar bir parça para masraf eder. Fakat o masraf içinde efendisinin hoþuna gidecek öyle güzel bir ticaret elde eder ki; sermayesi birden bine çýkar. Öteki hizmetkâr bedbaht, serseri olduðundan; istasyona kadar yirmiüç altununu sarfeder. Kumara-mumara verip zayi' eder, birtek altunu kalýr. Arkadaþý ona der: "Yahu, þu liraný bir bilete ver. Tâ, bu uzun yolda yayan ve aç kalmayasýn. Hem bizim efendimiz kerimdir; belki merhamet eder, ettiðin kusuru afveder. Seni de tayyareye bindirirler. Bir günde mahall-i ikametimize gideriz. Yoksa iki aylýk bir çölde aç, yayan, yalnýz gitmeye mecbur olursun." Acaba þu adam inad edip, o tek lirasýný bir define anahtarý hükmünde olan bir bilete vermeyip, muvakkat bir lezzet için sefahete sarfetse; gayet akýlsýz, zararlý, bedbaht olduðunu, en akýlsýz adam dahi anlamaz mý?

 

 

Ýþte ey namazsýz adam ve ey namazdan hoþlanmayan nefsim!

O hâkim ise; Rabbimiz, Hâlýkýmýzdýr. O iki hizmetkâr yolcu ise; biri mütedeyyin, namazýný þevk ile kýlar. Diðeri gafil, namazsýz insanlardýr. O yirmidört altun ise, yirmidört saat her gündeki ömürdür. O has çiftlik ise, Cennet'tir. O istasyon ise, kabirdir. O seyahat ise kabre, haþre, ebede gidecek beþer yolculuðudur. Amele göre, takva kuvvetine göre, o uzun yolu mütefavit derecede kat'ederler. Bir kýsým ehl-i takva, berk gibi bin senelik yolu, bir günde keser. Bir kýsmý da, hayal gibi ellibin senelik bir mesafeyi bir günde kat'eder. Kur'an-ý Azîmüþþan, þu hakikate iki âyetiyle iþaret eder. O bilet ise, namazdýr. Birtek saat, beþ vakit namaza abdestle kâfi gelir. Acaba yirmiüç saatini þu kýsacýk hayat-ý dünyeviyeye sarfeden ve o uzun hayat-ý ebediyeye birtek saatini sarfetmeyen; ne kadar zarar eder, ne kadar nefsine zulmeder, ne kadar hilaf-ý akýl hareket eder. Zira bin adamýn iþtirak ettiði bir piyango kumarýna yarý malýný vermek, akýl kabul ederse; halbuki kazanç ihtimali binde birdir. Sonra yirmidörtten bir malýný, yüzde doksandokuz ihtimal ile kazancý musaddak bir hazine-i ebediyeye vermemek; ne kadar hilaf-ý akýl ve hikmet hareket ettiðini, ne kadar akýldan uzak düþtüðünü, kendini âkýl zanneden adam anlamaz mý?

 

 

Halbuki namazda ruhun ve kalbin ve aklýn büyük bir rahatý vardýr. Hem cisme de o kadar aðýr bir iþ deðildir. Hem namaz kýlanýn diðer mubah dünyevî amelleri, güzel bir niyet ile ibadet hükmünü alýr. Bu surette bütün sermaye-i ömrünü, âhirete mal edebilir. Fâni ömrünü, bir cihette ibka eder.