(13.05.2016) “Kandiller bid´at mı?“ sorusuna sosyolojik bakış açısı

[Webmaster]

“Kandiller bid´at mı?“ sorusuna sosyolojik bakış açısı

 

 

 

 

“Kandiller Sezonu“ girdiğinde her sene aynı tartışma baslar. Belli bir kesim “Kandiller bid´attır“ diyerek ortaya çıkarlar. Genel olarak selefilere ve vehhabilere ait olan bu fikire, son senelerde Türkiye´de başka bir akım daha destek veriyor. Kendilerini “Kur´an müslümanları“ olarak tanıtan, aslında “Peygambersiz müslümanlık“ fikrini savunan bu ekibin (“Kur´an Müslümanlığı veya asıl ismiyle Peygambersiz Müslümanlık“ başlıklı yazımıza bakın) Türkiye´deki varlığı sebebiyle “Kandiller bid´attır“ düşüncesi daha sesli duyulmaya başladı. Bir de üzerine sosyal medya kahramanları da eklenince, bu fikir iyice yayılmaya başladı.

 

 

Yazımızda konuyu ilahiyat açısından irdelemeyeceğiz. Bu sahada yeterince yazı kaleme alındı ve nitekim İslam dünyasında genel kabul gören alimlerin ekseriyeti kandillerin bid´at olmadığını söylemişlerdir. Bu İslam alimleri iki yazı okuyup, internette 5 dakikalık bir vidyo izleyip, klavyenin önüne geçerek, kendileri zerre kadar otorite olmadan tüm diğer alimlerin otoritesini red ederek bu kanaate varmamışlar. Tüm ayet ve hadisleri göz önünde bulundurarak fetva vermişler. Bu nedenle net olan bu konuyu sadece sosyolojik olarak ele almaya çalışacağız.

 

 

Selefilerin, vehhabilerin ve “Peygambersiz müslümanlık“ ekibinin sosyolojik açıdan öne sürdüğü iki ana eleştiri var: 1. Peygamberimiz döneminde böyle gecelerde camide toplanılmıyordu. 2. Bu gecelerde özel ibadetler yok.

 

 

Kulağa “doğruymuş“ gibi gelebilen bu iki tezi bir inceleyelim.

 

 

“Peygamberimiz döneminde böyle gecelerde camide toplanılmıyordu“ tezi

 

 

Eğer denilseki “Kandil gecelerinde camiye gitmek farzdır. Gitmeyenler büyük günah işliyorlar“ o zaman eleştirenlere hak payı vermek gerekirdi. Fakat böyle bir durum söz konusu değil. Hiç bir tarihde ve hiç bir toplum veya cemaatte kandil gecelerine katılım bu şekilde algılanmamış, yorumlanmamış ve yaşanmamış. İsteyen camiye gider, isteyen gitmez.

 

 

Eğer bir grup insan deseki “Biz her Salı akşamı camide toplanacağız ve sohbet edeceğiz“ buna herhalde kimse bid´at demez. Aklı yerinde olan hiç bir kimse “Peygamber döneminde Salı günleri camide toplanma yoktu“ demez. Yada her ayın ilk Cumartesi akşamı bir camide sohbet düzenlense, kimse “Bu bid´attır“ cahilliğine soyunmaz.

 

 

Aynı şekilde kandiller de camide toplanıp Allah´ın kelamını öğrenmek için büyük fırsatlardır. Nefsi ile mücadele eden ve camiye gitmek için vesileler arayan bireyler için özellikle önemlidir.

 

 

“Bu gecelere özel ibadetler yok“ tezi

 

 

Bu teze de sosyolojik açıdan bakalım. Bir insan evinde oturuyor, Kur´an okuyor, nafile ibadet yapıyorsa ve bunu kendisi için bir gelenek haline getiriyorsa, örneğin her perşembe ya da her ayın ilk çarşambası gibi, bunun toplumsal yada dini olarak zerre kadar sakıncası olmamalı.

 

 

Aynı şekilde bir birey kandil gecelerinde Allah´ın vahyini daha iyi anlayabilmek için evinde veya camide normalindan daha çok ibadet ediyorsa, bunun zararı değil, büyük kazancı vardır. O zaman belli günlerde yaptığı bu ibadetler özel günler için değildir. O özel olarak gördüğü günler daha fazla ibadet yapması için vesilelerdir. Asıl olan budur. Kimisi kandil günlerinde daha fazla ibadet yapar, kimisi kendi şahsı için özel zaman veya mekanlarda. Fakat asıl mesele, o ibadet kandil için değildir. “Özel Gün İbadeti“ değildir. Özel gün ibadet yapmasına vesiledir. Kandil de vesilesidir.

 

 

Buradan “Zaten az ibadet ediliyor, yanlış olsa da devam etsinler“ gibi bir yaklaşım asla anlaşılmasın. Eğer bir şey yanlış olsaydı, neticesi de yanlış olurdu. Önce usul, sonra asıl. Helal bir netice için usul ve metot haram olamaz. Dolayısıyla kandil günlerinde veyahut başka günlerde yapılan hususi ibadetler veya camide toplanıp cemaat halinde yapılan ibadetler yanlış değildir.

 

 

 

 

Cemil Şahinöz, Arastirmaci Yazarlar, 13.05.2016

http://arastirmaciyazarlar.com.tr/haber_detay.asp?haberID=4558