Taraftar Olmak-Futbol farkli bir yaklasim

[Adem]

Taraftar Olmak

 

Çaðdaþ yaþamýn insana kazandýrdýðý nimetlerin yanýnda vermiþ olduðu sýkýntý ve doyumsuzluk, birincil iliþkilerin sekteye uðramasýyla dinginliðe kavuþma imkânýný da yitirmiþtir. Yalnýzlaþma, ezilme ve kendi içine çekilme pahasýna elde ettiði konforu içinde bir eðlence fýrsatý bekleyen çaðdaþ birey için futbol seyirciliði, özlediði kendinden geçmeyi (extase) geçici de olsa saðlayabilir ve onun zihnini meþgul edebilir. Mensubiyet duygusunu yitiren bu birey için “taraftarlýk”, eðlencenin de ötesinde bir anlam taþýr. Öyle ki, kendini tanýmlayabileceði bir kavram gibidir o. Milyonlarca taraftarýn içinde, kendisini tanýmlayabilmekte, onlarla ayný deðerlere sahip olduðunu düþünebilmektedir. Böylece taraftarlýk ortak bir deðer ve payda hâline gelebilmektedir. Ýnsanlarýn kendilerini tanýmlama çabalarýnda soy, bölge, aþiret gibi geleneksel deðerlerin geride kaldýðý çaðýmýzda, taraftarlýk bir üst deðer, bir kategori, bir ideoloji, bir dünya algýsý, hatta inanma ve adanma biçimi olarak ortaya çýkmaktadýr. Ancak bu varoluþun kendisinden türemediði için yapay bir durumdur. Ne var ki, bu yapaylýk, doðayý kaybetmiþ olan çaðdaþ insan için yadýrgatýcý bir durum deðildir. Bu nedenle “taraftarlýk” adýna yapýlan çýlgýnlýklar genellikle normal karþýlanabilmektedir.

 

Kiþinin kendini tanýmlama çabasýnda öne çýkan taraftarlýk, son aþamada bir kiþilik sorunu hâline gelme tehlikesini de kendi içinde taþýr. Bu nedenle, taraftarý olduðu takýmýn yenilgisine katlanamayan bir kiþinin intiharý, bir anda kendini tanýmlayan ögenin sarsýlmasýyla açýklanabilir. Bu durumda, futbol seyirciliði bir eðlence olmaktan çýkar ve patolojik bir vakýa hâline gelir. Benliði ayakta tutan güç, takýmýn baþarýsýdýr. Takýmýn güçsüzlüðü, benliðin çöküntü içine girmesine neden olur. Takýmýn gücü ve baþarýsý, benliði destekler, baþarýsýzlýk durumu ise tahrip eder. Takýmýnýn yenilgisi ile benlik tahribatýna uðrayan taraftar, artýk her þey yapabilir. Bu adanmýþlýk, takýmý uðrunda ölme ve öldürme sapkýnlýðýna bile neden olabilir. Çünkü artýk söz konusu olan maç, futbol, takým veya taraftarlýk deðil, bir benlik sorudur, kiþinin kendini tanýmlamada düþtüðü bunalým ve benlik krizidir. Bu tür kiþiler için futbol seyirciliði, sýradan bir olay deðil, bir benliðe sahip olamamanýn yakýcý acýsýndan kendisine sýðýnabilecekleri bir ayindir.

 

Vefa TAÞDELEN*

Dr., Ankara Üniversitesi Eðitim Bilimleri Enstitüsü

[aylinyavuzx]

Her fanatigin okumasi gereken bir yazi...