zehra Posted February 18, 2010 Share Posted February 18, 2010 Çocuklarýn dinî eðitiminde her yaþýn ayrý bir önemi vardýr. Saðlýklý bir din eðitimi verebilmek için her anne-babanýn yakýn ve uzak plan olmak üzere belirli hedefleri olmalýdýr Müslüman bir toplumun bireyleri olan çocuklarýmýz þu veya bu þekilde Allah, peygamber ve melekler hakkýnda bazý þeyler duymakta ve bunlar hakkýnda sorular sormaktadýr. Çocuðun ilk eðitimcisi olmalarý münasebetiyle anne-babalarýn üzerlerine düþen en önemli vazife çocuðun sorularýna hazýrlýklý olmak, hangi yaþta neyi nasýl öðretebileceðim öðrenmektir. Çocuklarýn dinî eðitiminde her yaþýn ayrý bir önemi vardýr. Ancak din eðitimi ve dinî duygularýn geliþimi açýsýndan okul öncesi dönem, "altýn çað" olarak nitelendirebileceðimiz en önemli dönemdir. Bu dönemin iyi deðerlendirilmesi; anne-babanýn din eðitimi konusunda saðlam bilgilere sahip olmasý, çocuðun hangi sorusuna nasýl cevap vereceðini bilmesi ve hangi bilgiyi hangi aþamada, hangi çerçevede öðreteceðinin bilincinde olmasýna baðlýdýr. Kur'an'ýn ve Hz. Peygamber'in (s.a.v.) metodu olan tedrici eðitim metodunu biz de çocuklarýmýzýn dinî eðitiminde uygulamak durumundayýz. Eðitimin süreç içerisinde gerçekleþen bir olgu olduðunu hiçbir zaman unutmamak gerekir. Onlarý yetiþtirirken daima beklemeli, teenni ile hareket etmeli ve basit alýþtýrmalarý býkmadan, usanmadan tekrarlamalýdýr. Çocuðun iman esaslarýný öðrenmesi ve ibadet alýþkanlýðý kazanmasýnda her zaman sabýrlý olunmalýdýr. Saðlýklý bir din eðitimi verebilmek için her anne-babanýn yakýn ve uzak plan olmak üzere belirli hedefleri olmalýdýr. Bu çerçevede okul öncesi dönem sevdirme ve benimsetme, yedi yaþ ve sonrasýnda ergenlik dönemine kadar süreç ise ibadetlere alýþtýrma süreci olarak deðerlendirilmelidir. ÝKÝ YAÞ Ýki yaþýndaki çocuklarda özellikle dil alanýnda büyük geliþmeler yaþanýr. Bu yaþta çocuk sosyal açýdan kendisi dýþýnda ama kendisini ilgilendiren dýþ dünya ile ilgili konulara ilgi göstermeye baþlar. Bu yaþta çocuklara dinî hikâyeler okumak ve dinletmek, Kur'an-ý Kerim ve güzel sözler dinlemesini saðlamak yaþýna uygun bir uygulama olacaktýr. Bu yaþta "la ilahe illallah" yani kelime-i tevhidi çocuklara ezberletebiliriz. ÜÇ YAÞ Üç yaþýn baþlarýndaki çocuklar dengesiz, olumsuz, kararsýz ve isyankârdýr. Büyüklerin sözlerini dinlemez, hatta tersini yapar, kýsýtlandýðý zaman ise öfkelenir, çevresinden yardým istemez, kendi baþýna iþlerini yapmaya çalýþýr. Bu davranýþ þekilleri, çocuða göre deðiþmekle beraber üç yaþýn ortalarýnda veya sonlarýnda azalýr, normale döner. Ancak bu dönemde oluþan saplantýlar ve ruhsal bunalýmlar ileriki yýllarda inatçýlýk ve direnç belirtileri þekline dönüþebilir. Bundan dolayý çocuklara bir takým dinî içerikli bilgileri zorla verme, ibadet kalýplarýný öðretme gibi çabalar içine girerek çocukla inatlaþ-mayýnýz. Aksi takdirde çocuk, bu konularda ömür boyu olumsuz bakýþ açýsýna sahip olabilir. Bu sebeple özellikle bu yaþ grubundaki çocuklara baský ve zorlamalardan kaçýnmak gerekir. Onlarý istemediði bir dinî faaliyeti gerçekleþtirmeye zorlamamalýdýr. Üç yaþýn sonlarýnda sakinlik dönemi baþlar. Çocuk daha dengeli ve ölçülü hareket etmeyi öðrenir. Bu yaþ çocuðu çok soru sorar, "neden" ve "niçin"lerle konuyu irdeler. Allah'a, meleklere dair, Hz. Peygambere ve diðer iman esaslarýna dair çok fazla soru sormaya baþlar. Ancak ona basit ve anlaþýlýr, kýsa cevaplar vermekle yetinin. Bu yaþta çocuðun sinir sistemi hazýr olmadýðý için ona uzun dualar ve sureler ile bazý bilgileri zorla ezberletme gibi davranýþlardan kaçýnmak gerekir. Bu süreçte çocuðun anne-babayla beraber namaz ibadetini yerine getirmesine müsaade edilmelidir. Ama ýsrarla her seferinde ondan yapmasýný isteyerek de nefret ettirmemelidir. DÖRT YAÞ Dört yaþ, çocuðun en çok araþtýrmacý olduðu dönemlerden birisidir. Her þeyi öðrenmek ister. Bu yaþta çocuða seveceði, hoþuna giden hikâyelerden bol bol okuyun ya da anlatýn. Dinî temalarý, hikâye ve masal diliyle iþleyin. Bunun için dinî hikâyeler ve seçilmiþ masallardan yararlanabilirsiniz. Elinizde mevcut deðilse bile siz kendiniz kurgulayarak çocuða vermek istediðiniz mesajý bir hikâye içinde verebilirsiniz. BEÞ YAÞ Beþ yaþ, çocukluk evresinin düðüm noktasýdýr. Bu yaþý "altýn yaþ" olarak nitelendiriliriz. Bu yaþ çocuðu çevresine uyum gösterir. Bu yaþta çocuklar ev iþlerine yardým etmeyi sever, zayýf ve küçükleri korur, baþkalarýnýn üzerinde olumlu tesir býrakmak ister, iþte bu çað çocuðun bir takým ibadetlere, dinî ritüel ve davranýþlara aþinalýk kazandýrabilmesi için en önemli zaman dilimidir, inanç esaslarý temel anlamda bu çaðda iyi ve doðru þekliyle kavratýp benimsetebilirsiniz. ALTI YAÞ Altý yaþýnda (bazen beþ buçuk yaþýnda) çocuk üç yaþlarýnda olduðu gibi tekrar olumsuz davranýþlar göstereceði bir döneme adým atmýþtýr. Çevresiyle çatýþmaya girer, uyumsuzluk gösterir. Her zaman birinci ve en iyi olmak ister. Bu dönemde çocuk mantýksal düþünmeyi öðrenmeye baþlamýþtýr. Bu dönemde çocuða bol bol dinî hikâyeler okumalý, bununla kalmayarak onlarý hafýzasýnda tutmasýný saðlamalý ve sorular sorarak zihnini çalýþtýrmayý öðretmelisiniz. Her ne kadar çocuklar üç-dört yaþlarýndan itibaren sorular sormaya baþlasa da onlarýn bu sorularýnýn bir yetiþkin gibi anlatýlaný tam anlamak veya cevabýný kavramak þeklinde olmadýðýný bilmelisiniz, iþin hakikatinde çoðu zaman çocuklar sorduklarý sorunun cevabýyla çok fazla ilgili deðillerdir. Ancak beþ-altý yaþlarýndan itibaren çocuðun sorduðu sorular geliþigüzel sorulan sorular deðil, dinlenmek ve cevaplarýný öðrenmek içindir ki bu da çocuðun kendisine verilenleri almaya hazýr olduðu manasýna gelmektedir. Bu sebeple özellikle beþ-altý yaþlarýnda sorulan sorularý ciddiye almalý gerektiði gibi cevaplandýrma gayreti içine girmelisiniz. YEDÝ YAÞ Altý-yedi yaþlarýna kadar bütün pedagoglarýn ittifak ettiði nokta bu dönemin bilgi öðretme ve ezberletme zamaný olmadýðý, sevdirme ve benimsetme zamaný olduðu gerçeðidir. Temyiz çaðýna kadar çocuklara iman esaslarýnýn ayrýntýlarýný ve bir takým kelami bilgileri öðretmek asýl amacýnýz olmamalýdýr. Allah sevgisi, Peygamber sevgisi ka-zandýrýlýrsa bu dönem için asýl aþama kat edilmiþ demektir. ON YAÞ Altý-on yaþ arasýnda çocuklarýn iniþli çýkýþlý bazen dengesiz ve olumsuz davranýþlar gösterdiðini bilmelisiniz. Çocuk ancak on yaþýnda iken beþ yaþýnda gösterdiði denge ve düzeni yani ölçülü davranýþ özelliðini kazanacaktýr. Bu yaþ grubunun en temel özelliklerinden birisi de çocuklarýn çok kolay etkilenme özelliðidir. Bu yaþlar arasýnda çocuklarýn tutarsýz özellik gösterebileceðinin bilincinde olarak onlarý ibadetlere alýþtýrmada çok zor þeyleri tercihle karþý karþýya býrakmayýn. Ama ibadet ve iman eðitimini de bu çaðda tamamen yerleþtirmeye ve benimsetmeye çalýþmalýsýnýz. Bu dönem, çocuðun akli melekelerinin olgunlaþma, kendilerine göre doðru ve yanlýþlarý ortaya koyma zamanýdýr. Bundan dolayý dinî doðrularý çocuða benimsetmek önemlidir. On yaþýna giren çocuðun huzurlu döneme girmesi de bu yaþýn çocuklarýn artýk bazý ibadetleri tam olarak yerine getirme zamanýnýn olduðunu gösterir. ON YAÞ SONRASI On yaþ sonrasýnda çocuklarda ergenlik döneminin etkileri kendisini gösterecektir. Çocuðun ergenlik dönemine kadar din eðitiminden amacýmýz, ergenlik çaðýna girdiðinde çocuklarýmýzýn ibadetlerini kolaylýkla yerine getiren bir fert olmasýný saðlamaktýr. Bunu gerçekleþtirmek ise okul öncesi dönemde iman esaslarýný kavratma, yedi yaþýndan itibaren de namaz-oruç gibi ibadetlere hazýrlýk sürecini baþlatmaya baðlýdýr. Yedi-on yaþ arasý çocuklarýn namaz kýlmalarýný, bir takým ibadetleri gerçekleþtirmelerini teþvik etmeli, yaptýklarý zaman takdir etmelisiniz. Ancak on yaþýndan itibaren bu vurgular daha kuvvetli olmalýdýr. Süleyman Karacelil Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
aynali_ayna Posted February 18, 2010 Share Posted February 18, 2010 Paylasim icin sag ol zehra bacim, evet kücük deyip gecmemek gerekir. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.