Risale-i Nur Gözlügüyle Avatar (Ali Ünal, Zaman, 11.01.2010)

[Webmaster]

Risale-i Nur Gözlügüyle Avatar

 

 

Bediüzzaman Hz. 20. Söz'de peygamberlerin mucizelerinden hareketle ilmin ulaþacaðý nihaî sýnýrlarý iþaret eder. Bu nihaî sýnýrlarýn pek çoðuna henüz ulaþýlmamýþ olmasý bir yana, farklý ilim sahalarýnda çalýþanlarý dahil Nur talebeleri bile, bu sýnýrlarý henüz ciddî þekilde okumuþ ve anlamýþ görünmüyor.

 

O, ayrýca 20. asýrda gün yüzüne çýkarýlan bazý kevnî gerçekleri de onlarýn keþfinden yýllar ve yýllar önce yazmýþtýr. Bütün bunlar, anlaþýlmayý ve üzerlerinde çalýþýlmayý beklerken, ilmî veya teknolojik bir icat gerçekleþtiðinde Müslümanlar arasýnda "Bu, Kur'an'da vardý!" tavrý kendini hâlâ gösterebiliyor.

 

Ahmet Taþgetiren Bey, Avatar filmindeki bazý sahnelerde Kur'an'daki Fil Sûresi'nden etkilenmiþ olunabileceðini yazarken, þüphesiz söz konusu tavrý sergilemiyordu. Herhalde, vahþî dünyalýlarýn Pandora gezegenindeki "ilkel" silahlar kullanan insanýmsý varlýklar, yani, modern insanî vahþet ve zulmün "tabiî" basitlik karþýsýndaki maðlûbiyetine duyduðu sevinç, onu böyle bir "yanýlsama"ya götürmüþ olmalý. Çünkü filmde ne ebabil kuþlarý var, ne de attýklarý taþlar.

 

Avatar filmi, anti-ütopik bir bilim-kurgu. Orta çaðlarda ütopyalarla meþgul olan Batý, sonsuz "terakki" hülyasý içinde ürettiði bilim ve teknolojinin menfî tesirleri karþýsýnda 20. asýrda anti-ütopyalar üretmeye baþladý. Avatar, bu açýdan, Darwinizm'i sistemleþtiren Julian Huxley'in torunu Aldous Huxley'in dedesine inat, bilim ve teknolojinin dünyasýný fevkalâde hicveden Brave New World'üne benziyor.

 

Avatar, evet, bir yanýyla bilim ve teknolojinin insaný sürüklediði vahþeti ve insanýn doydukça daha çok acýkan madde düþkünlüðünü eleþtiriyor. Filmdeki hadiselerin yaþandýðý gezegen olan Pandora, eski Yunanlýlara ait bir terim. Baþtanrý Zeus, insanlýðý cezalandýrmak için meydana getirdiði güzel ve zeki Pandora'yý Promete'nin kardeþiyle evlenmek için gönderir. Ýkazlara raðmen bu evlilik olur. Pandora'nýn bir kutusu vardýr ve ona bu kutuyu açmak yasaklanmýþtýr. Fakat Pandora, kutunun içindekileri öðrenme arzusunu yenemez ve kutuyu açar. Kutu, esasen hýrs, ihtiras, zulüm, istismar, çatýþma gibi her türlü haþeratla doludur ve bunlar, etrafa yayýlýr. Evet, Batý ortaçaðlarýnda da hakim olan anlayýþa göre, Pandora'nýn kutusunun açýlmasýna sebep olan, insandaki bilme isteðidir ve bilme, insanýn baþýna felâketler açan bir þeydir. Bilme isteðiyle Pandora'nýn kutusunu açan modern dünya, bilim ve teknolojinin baþýna açtýðý felâketlerle sarsýlmaktadýr ve Avatar, bir yanýyla bunu nazara vermektedir.

 

19'uncu asýr, Batý'da bilim temelli pozitivist ve materyalist akýmlarýn zirveye ulaþtýðý bir asýr olurken, yeni mistik akýmlarýn üremesine veya tarihte kalmýþ akýmlarýn diriltilmesine de þahit oldu. Hiçbir zaman gerçek manevîliði bulamayan ve okültizm-ezoterizm mahiyetindeki bu akýmlarda simyacýlýk, hermetisizm, büyücülük, cinler, ifritler, astroloji ve bütün bunlarýn asýl kaynaðý sayýlabilecek Kabalizm, en önde gelen unsurlardýr. Öte yandan, bu unsurlarla birlikte Doðu ve Güneydoðu Asya menþeli yogizm ve meditasyon gibi akýmlar da bir yandan maneviyat arayýþý içindeki insanlarý meþgul ederken, diðer yandan gerçek dinî maneviyatý engelleme adýna öne çýkarýldý ve çýkarýlýyor. Ýþte Avatar, Pandora'nýn kutusu olan bilim ve teknolojinin modern insaný sürüklediði vahþeti nazara verirken, buna karþýlýk, içinde animizm, totemizm, þamanizm, natürizm, fetiþizm gibi her türlü putperestliðin yer aldýðý bir insan-altý dünyayý da öne çýkarýyor. Ve bu insanýmsý, insanaltý dünya, kendi gezegeninde "ilkel silahlarý"yla, masal malzemesi atlarý ve kuþlarýyla modern ve vahþî insana galip geliyor.

 

Ýnsanlýðýn önündeki en büyük mesele, bilim ile dinin, akýl, ruh ve nefsin ahenkli birliðini saðlama meselesidir. Bilhassa Risale-i Nur mesleðinin önünde yerine getirilmeyi bekleyen bu en önemli misyon, öncelikle bilime yepyeni ve tamamen Ýslâmî, Kur'anî bakýþ açýsýna sahip olmayý ve bu bakýþ açýsýna sahip çýðýr açýcý ilim adamlarýnýn yetiþmesini gerektirmektedir.

 

Ali Ünal, Zaman, 11.01.2010