Nakit sýkýntýsý çekenlere zekat fetvasý(Moralhaber,29.98.2009)

[Gast]

Ýstanbul Müftüsü Prof. Dr. Mustafa Çaðrýcý, yeterince malý olmasýna raðmen nakit sýkýntýsý yaþayan kiþilerin zekatlarýný taksitle verebileceðini söyledi.

 

 

Ýstanbul Müftüsü Prof. Dr. Mustafa Çaðrýcý, yeterince malý olmasýna raðmen nakit sýkýntýsý yaþayan kiþilerin zekatlarýný taksitle verebileceðini söyledi. Çaðrýcý, para yerine verilecek senet, çek gibi kaðýtlarýn da zekat yerine geçeceðini kaydetti. Hayýr kurumlarýna zekat verilebileceðini ifade eden Çaðrýcý, ev sahiplerinin, kira gelirlerinin zekatýný vermesi gerektiðini vurguladý.

Mustafa Çaðrýcý, zekatla ilgili merak edilen sorularý cevapladý. Çaðrýcý 90 gram altýn ya da bunun karþýlýðý malý ya da parasý bulunan herkesin Ýslam dinine göre zekat vermekle yükümlü olduðunu belirtti. Zekat vermek için söz konusu miktarda mal ya da paranýn üzerinden 1 yýl geçmesi gerektiðini belirten Çaðrýcý, ancak bunun her zaman için hesaplanmasý zor olduðundan insanlarýn zekatlarýný Ramazan ayýnda vermeyi tercih ettiklerini ifade etti. Çaðrýcý, "Bir kimse, elinde 90 gram altýn veya 90 gram altýn deðerinde nakit ya da herhangi bir ticari mal bulunuyorsa, alým-satýmýný yaptýðý bir mal bulunuyorsa, bu maldan 40'da 1 ya da yüzde 2,5 oranýnda zekat vermek zorundadýr." þeklinde konuþtu.

 

Zekat vermek kadar almanýn da þartlarý olduðunu dile getiren Çaðrýcý, bunun kýsaca 'fakir ve Müslüman olmak' þeklinde özetlenebileceðini belirtti. Çaðrýcý kendisi zekat verecek kadar malý olmayan herkesin Ýslam'a göre fakir sayýlacaðýný ve bu kiþilere zekat verilebileceðini aktardý.

 

"NAKÝT SIKINTISI ÇEKÝYORSANIZ ZEKATINIZI TAKSÝTLE VEREBÝLÝRSÝNÝZ"

 

Zekatýn 'fakir Müslümanlara borcun ödenmesi' olarak görmek gerektiðini belirten Çaðrýcý, "Zekatta aslolan; zekat borcumuzu fakire vermektir. Fakirin menfaatine sunmak, onun mülkiyetine vermektir. Dini bakýmdan mahkemeye gidilse bir fakire zekat olarak verilen mal geri alýnmaz. Çünkü artýk onun malýdýr." diye konuþtu.

 

Zekat vermekle mükellef bir Müslüman'ýn nakit sýkýntýsý yaþamasý halinde zekatý vereceði kiþinin de rýzasýný alarak taksite baðlayacaðýný belirten Çaðrýcý, "Bu bir borç ise zekatýn vadesi de bir yýlýn sonudur. Dolayýsýyla vadesi dolmuþsa nakit olarak zekatýný vermesi gereklidir. Ancak iþ hayatýnda böyle þeyler bazen olabiliyor. Maðazasýnda malý var, dolayýsýyla o mala zekat düþüyor. Mesela 1000 liralýk zekat vermesi gerekiyor. O kadar maðazasýnda malý var. Ama nakit sýkýntýsý çekiyor. Yani vermesi gereken zekatý nakit olarak verecek derecede cebinde para yoksa ya da parasý olmakla birlikte öncelikli baþka bir ihtiyacý olduðundan dolayý tutuyorsa, o taktirde çek ya da senet verebilir, takside baðlayabilir." ifadelerini kullandý.

 

Çaðrýcý, zekatta yükümlülüðün ise, vaat edilen para fakirin eline geçtiði zaman kalkacaðýný vurguladý.

 

"EV SAHÝPLERÝ KÝRALARININ ZEKATINI VERMELÝ"

 

Bir kiþinin asli ihtiyaçlarýndan dolayý zekat düþmeyeceðini aktaran Çaðrýcý, þahsýn ikamet ettiði evinden dolayý zekat vermesinin gerekmediðini söyledi. Zekatta en önemli ölçütün ticari gelir olduðunu aktaran Çaðrýcý þunlarý söyledi: "Oturduðumuz evimizden baþka evimiz varsa, bunlarý ticari olarak deðerlendiriyorsak, -bir müteahhid olabilir, emlakçý olabilir- elinde 2 tane dairesi varsa ve bu daireyi alým satým olarak tutuyorsa, o dairelerin deðeri üzerinden zekat vermek zorundadýr. Kiraya veriyorsa kira bedeli üzerinden zekatýný vermek zorundadýr. Alým satýmý yapýlan bir gayrimenkul maðazadaki bir mal gibidir." uyarýsýnda bulundu.

 

Kira için tutulan gayrimenkulün geliri kira olduðu için zekatýnýn da bu yoldan hesaplanacaðýný aktaran Çaðrýcý, ev sahibinin 1 yýllýk kira bedelinin 40'da 1'i (yüzde 2,5) kadar zekat vermese gerektiðini dile getirdi. Çaðrýcý, herhangi bir ticari gelir getirmemesi halinde bir kimsenin ne kadar gayrimenkulü olursa olsun zekat vermesinin gerekmediðinin de altýný çizdi. Çaðrýcý, "Bir kitapçýnýn 10 bin liralýk kitabý olsa o ticari bir mal olduðu için ona zekat düþer, ama bir bilim adamýnýn 100 bin liralýk kitap içeren bir kütüphanesi olsa bilim adamýna zekat düþmez, çünkü mesleki olarak muhtaç olduðu bir deðerdir." örneðini verdi.

 

"HAYIR KURUMLARINA ZEKAT VERÝLEBÝLÝR"

 

Zekatýn fakirin hakký olduðunu ve dolayýsýyla öncelikle kiþiye verilmesinin daha makbul olduðunu aktaran Çaðrýcý, kurumlara harcanmak üzere, örneðin bir caminin yapýmýnda kullanýlmak üzere, zekat verilemeyeceðini dikkat çekti.

 

Günümüzde çok sayýda hayýr kuruluþunun fakirlere yardým çalýþmalarý yürüttüðünü belirten Çaðrýcý, söz konusu hayýr kurumunun hesaplarý þeffaf ve harcamalarýný nereye yaptýðýndan emin olunduktan sonra zekatýn bu kurumlara da, direk fakirlere yardým yapýlacak hesaplara aktarýlmak üzere, verilebileceðini anlattý. Çaðrýcý, "Son derece dürüst, düzgün çalýþan, belgeli çalýþan, herhangi bir kuþkuya mahal býrakmayacak þekilde toplamalarý açýk kurumlara onlarýn zekat hesabýna konulmak ve doðrudan doðruya fakire harcanmak kaydýyla , hesabý kitabý geliri gideri açýk, her türlü ispata hazýr olacak þekildeki kurumlara zekat verirsek ya da sadakalarýmýzý verirsek çok daha iyi olur." dedi.

 

CÝHAN