Allah kainati yaratmadan önce ne yapiyordu?

[Webmaster]

Allah, kainatý yaratmadan önce ne yapýyordu?

 

 

Allah zamandan münezzeh olduðundan onun hakkýnda, “kainat yaratýlmadan önce” diye belirtilen bir zaman söz konusu deðildir. Allah’ýn böyle bir zaman dilimi içinde faaliyet göstermesi de düþünülemez.

 

Zaman ancak yaratýklar için söz konusudur, zaman içinde iþ görenler ancak yaratýklardýr. Ancak soruyu þöyle sormak mümkün olabilir: “Ezelde Allah vardý, onunla beraber hiçbir þey yoktu. O hâlde ezelde Allah ne yapýyordu?” Bu soruya kýsaca, “Kendi cemal ve kemalini bizzat kendisi müþahede ediyordu.” þeklinde cevap verilir. Gaybý ancak Allah bilir.

 

Bu sorunun temelinde zaman ve ezel kavramlarýnýn, yanlýþ anlaþýlmasý ve karýþtýrýlmasý söz konusudur. Ýnsan, zaman ve mekâna kayýtlý olarak yaþadýðý için her hadise ve hakikati zaman ölçüsüne göre deðerlendirmekte, kayýtlý kendi içerisinde yaþadýðý zamaný, evveli olmayan bir süreçle (ezel) karýþtýrmaktadýr. Ýþte yukarýdaki soru, böyle bir yanlýþ deðerlendirmenin sonucudur.

 

Zaman, varlýklarýn bir tertip ile ve birbiri ardýnca yaratýlmasý ile ortaya çýkan soyut bir kavramdýr. Bütün varlýklarýn yaratýlmasý, deðiþip baþkalaþmalarý, yok olup son bulmalarý, hep zaman nehir içinde gerçekleþir. Allah’ýn, sonsuz kuvvet ve kudretiyle yokluk âleminden varlýk sahasýna çýkarýlan bütün varlýklar, zaman nehrinde hiç durmadan akarlar. Geçmiþ zaman, gelecek zaman ve þimdiki zaman kavramlarý nispidirler, birbirlerine göre bu isimleri alýrlar. Bu gün dünün yarýnýydý, yarýnýn ise dünü olacak.

 

Ezel kavramýna gelince o, zaten, zaman itibariyle bir sonsuzluk demek deðildir. Zaman, devir, asýr, yýl, ay, gün, saat, saniye, an gibi dilimlere bölünebildiði hâlde, ezel için böyle bir taksim söz konusu deðildir. Ayný zamanda ezel, bir baþlangýç noktasý olarak da düþünülemez.

 

“Allah vardý, baþka hiçbir þey yoktu.” (Hadis-i þerif). Zaman ise, mahlukatýn yaratýlmasý ile baþladý. Þu hâlde zaman kavramý, geçmiþe doðru ne kadar uzatýlýrsa uzatýlsýn, Allah’ýn ezeliyeti ile karþýlaþtýrýlamaz .

 

Ancak soruyu þöyle sormak mümkün olabilir: “Ezelde Allah vardý, onunla beraber hiçbir þey yoktu. O hâlde ezelde Allah ne yapýyordu?” Hemen þunu ifade etmek gerekir ki; Allah ezelde bir þey yapmaya -haþa- mecbur olmadýðý gibi, bir þey yapmamasý da onun için bir eksiklik deðildir. Zira o, mahlukatý yaratmasa da sonsuz kemâldedir. Mevcudatý yaratmasýyla kemalinde bir artma, yaratmamasýyla bir eksilme söz konusu deðildir.

 

Bu açýklamadan sonra, soruyu iki þýk içerisinde cevaplayalým: Allah, ezelde kendi cemal ve kemalini bizzat kendi müþahede ediyordu. Allah’ý kemaliyle bilmek yine ona mahsustur. Zira, Miraç hadisesi ile Allah’ý bizzat müþahede eden Efendimiz (asm.), “Seni gerektiði gibi bilemedim.” demiþtir.

 

Allah, ezelde, isim ve sýfatlarýnýn tecelli yeri olacak varlýklarýn mahiyet ve hakikatlerini, hüviyetlerini, plân ve programlarýný, manevî miktar ve suretlerini ezelî ilminde takdir ve müþahede etmekteydi. Allah, lütuf ve keremi, rahmet ve merhametiyle, ilmi dairesindeki mahiyet ve hakikatlere, harici vücut giydirmeyi istedi. Ve ‘ol’ emrini verip mahlukatý yarattý. Bu yaratma fiili, mahlukat için, bir ihsan, bir lütuf ve bir ikram idi.

 

Allah’ýn hem kendi kemal ve cemalini seyretmesinde, hem de varlýklarýn manevî plân ve programlarýný yapmasýnda, onlarý ezelî ilminde takdir etmesinde bir zaman ve müddet söz konusu deðildir. Yani bunlar bir zaman silsilesi içerisinde düþünülemez. Ezeldeki bu müþahede, bu tanzim ve takdir, insan aklýnýn anladýðý anlamda bir takdir ve tanzim deðildir. Allah’ýn zatý mahlukatýn zatlarýna, fiilleri mahlukatýn iþlerine benzemediði gibi Ýlâhî takdiri de insanýn anladýðý manada bir programlama deðildir.

 

 

Mehmet Kýrkýncý